Wada postawy charakteryzująca się ustawieniem kończyn dolnych w kształcie litery „X”. Można to zauważyć, gdy odległość między kostkami przyśrodkowymi stawów skokowych przy zbliżeniu ich do siebie i wyprostowanych stawach kolanowych jest większa niż 5 cm.
Deformacja częściej zauważalna jest wśród dziewczynek, zależność wynika z różnicy w budowie miednicy, gdyż u płci żeńskiej miednica jest znacznie szersza. Jako główną przyczynę koślawości kolan uznaje się obniżone napięcie mięśniowe, które prowokuje do ustawiania nóg w rozkroku oraz przeproście na wysokości kolan. Dodatkowo na wadę postawy wpływa nadwaga, krzywica oraz płaskostopie.
Wśród dzieci koślawość ustępuje około 6 roku życia. Koślawe kolana wpływają na nieprawidłowe rozkładanie obciążeń w kończynie dolnej, poprzez nacisk na zewnętrzną stronę stawów kolanowych. Do zmian dochodzi również w napięciu mięśni i więzadeł np. więzadło poboczne piszczelowe jest nadmiernie rozciągnięte natomiast więzadło poboczne strzałkowe skrócone.
Jeśli chodzi o mięśnie, rozciągnięty zostaje mięsień półścięgnisty, półbłoniasty oraz krawiecki, a skróceniu ulega pasmo biodrowo-piszczelowe oraz mięsień dwugłowy uda. Koślawość kolan wśród dorosłych może zwiększać ryzyko zwichnięcia rzepki, a gdy takie zaburzenie występuje tylko w jednej kończynie jest możliwość wystąpienia skoliozy odcinka lędźwiowego.
