Fizjoterapia niemowląt
W pierwszych dwunastu miesiącach życia dzieci rosną szybko, zdobywają nowe umiejętności, uczą się poznawać swoje ciało i doświadczają różnych pozycji. Po urodzeniu głównie leżą, nie potrafią zmieniać pozycji ciała, ale kilka miesięcy później zaczynają stawiać pierwsze kroki. Czasem można zauważyć u malucha nieprawidłowe zachowanie, takie jak mocne odginanie się w jedną stronę lub prężenie się podczas karmienia. W takiej sytuacji ważne jest jak najszybsze skonsultowanie się z fizjoterapeutą dziecięcym, który dokładnie oceni rozwój psychoruchowy dziecka i udzieli wskazówek dotyczących odpowiedniej opieki. Jeśli zostanie zidentyfikowany problem, fizjoterapeuta opracuje cele terapii odpowiednie dla diagnozy i przeprowadzi terapię.
Fizjoterapia w przypadku opóźnionego rozwoju niemowląt
Poniżej zamieszczamy opis typowego rozwoju niemowląt. Jeśli zauważysz u swojego dziecka jakiekolwiek braki lub zachowania, które budzą wątpliwości, natychmiast umów się na konsultację z fizjoterapeutą dziecięcym, który zdecyduje, jak postępować dalej. Szybka reakcja jest kluczowa, ponieważ im wcześniej wykryje się problemy, tym łatwiej będzie nad nimi pracować.
1 miesiąc życia niemowlęcia:
Niemowlę przyzwyczaja się do otaczającego świata, więc bliskość rodzica jest kluczowa. Przez większość tego czasu maluszek przeważnie śpi. Jego rączki zwykle są zaciśnięte w piąstki, a rozluźniają się tylko podczas snu. Gdy leży na brzuchu, potrafi przenieść główkę z jednej strony na drugą. Podnoszenie głowy do góry i spoglądanie w kierunku sufitu może sygnalizować wzmożone napięcie mięśniowe, natomiast skupianie wzroku tylko w jednym kierunku może wskazywać na problem z kręczem szyi lub asymetrią.
2 miesiąc życia niemowlęcia:
Niemowlę staje się bardziej aktywne i śpi mniej w ciągu dnia. Podczas leżenia na brzuchu, zaczyna utrzymywać główkę i obserwować otoczenie. Śledzi wzrokiem przedmioty, rozgląda się w obie strony i potrafi skoncentrować wzrok na twarzy rodzica. Wciąż jednak nie obraca się samodzielnie. Jeśli dziecko obraca się z brzucha na plecy, może to być wynikiem napięcia mięśni pleców lub problemu z podparciem na przedramionach.
3 miesiąc życia niemowlęcia:
Zmienia się ustawienie barków dziecka, więc szyja staje się bardziej widoczna. Maluszek zaczyna łączyć rączki i wkładać je do buzi, a jego nóżki stają się bardziej ruchliwe. Teraz nie powinien już zaciskać rączek w piąstki. Podczas podparcia na przedramionach łokcie powinny być na linii z barkami, a wzrok dziecka powinien skupiać się na zabawkach.
4 miesiąc życia niemowlęcia:
Niemowlę jest bardziej ruchliwe. Potrafi obrócić się na bok, chwytać rączkami swoje kolana i zabawki, często unosi nogi do góry. Podczas leżenia na brzuchu próbuje sięgać po zabawki. Brak zdolności do łączenia rączek, chwytania kolan i śledzenia wzrokiem zabawki może wskazywać na ewentualne trudności w rozwoju psychoruchowym dziecka.
5-6 miesiąc życia niemowlęcia:
Maluszek próbuje chwycić swoje stópki i wkładać je do buzi, potrafi łapać zabawki podawane po przekątnej. Podejmuje pierwsze próby obrócenia się z pleców na brzuch a ok 3-4 tygodnie później również z powrotem. Na brzuchu obraca się wokół własnej osi i potrafi sięgać po zabawki. Brak tych umiejętności może sygnalizować problemy z napięciem mięśniowym lub asymetrią.
7-8 miesiąc życia niemowlęcia:
Niemowlak zaczyna pełzać i potrafi przyjąć pozycję na czworaka, bujając się w tej pozycji.
9-10 miesiąc życia niemowlęcia:
Dziecko kontynuuje czworakowanie, więc rodzic powinien zadbać o bezpieczeństwo w domu, przenosząc detergenty na wyższe półki i montując zabezpieczenia na szafkach. Maluch jest ciekawy wszystkiego, co spotyka na swojej drodze, wchodzi pod stół lub łóżko. W tym okresie potrafi samodzielnie siedzieć i bawić się zabawkami.
11-12 miesiąc życia niemowlęcia:
To moment, w którym niemowlak zaczyna wstawać z pozycji na czworaka. Początkowo może wspinać się po kolanach rodzica lub przy meblach. Zaczyna też stawiać pierwsze kroki, podpierając się . Jeśli pierwsze samodzielne kroki nie pojawią się w pierwszym roku życia, nie ma powodu do niepokoju, ponieważ maluch ma czas do 18. miesiąca życia, aby nauczyć się chodzić, jeżeli w wieku 12 miesięcy potrafi chodzić przy meblach.
Metody pracy z dziećmi wykorzystujące neurofizjologię
Metoda Prechtl’a:
Jest to metoda diagnostyczna, która umożliwia wczesne wykrycie ewentualnych uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego u noworodków i niemowląt. To narzędzie diagnostyczne opiera się na ocenie jakości ruchu dziecka w kontekście jego naturalnej aktywności.
Metoda NDT-Bobath:
Jest to główna metoda stosowana w fizjoterapii dziecięcej. Jej celem jest wszechstronny rozwój dziecka z uwzględnieniem jego zdolności psychoruchowych. Fizjoterapeuta ocenia problemy, możliwości i ewentualne wtórne nieprawidłowości rozwoju dziecka. Metoda NDT-Bobath jest szczególnie korzystna w przypadku dzieci młodszych i niemowląt, ponieważ pozwala na wczesne hamowanie nieprawidłowych odruchów i regulację napięcia mięśniowego przy użyciu odpowiednich technik.
Metoda AFE (akceleracja oddechowa):
Ta metoda polega na zwiększaniu przepływu wydechowego i jest stosowana w przypadku niedojrzałości układu oddechowego u dzieci.
