Zespół pasma biodrowo-piszczelowego (ang. Iliotibial Band Syndrome), czyli tzw. kolano biegacza jest to bardzo często występująca kontuzja wsród osób aktywnych fizycznie, objawiająca się bólem po bocznej stronie stawu kolanowego. Aby przyjrzeć się bliżej temu zagadnieniu i zrozumieć mechanizm dlaczego ból się pojawia, warto w pierwszej kolejności zaznajomić się z podstawami anatomii, a także rolą jaką pasmo biodrowo-piszczelowe pełni w naszym organizmie.
Pasmo biodrowo-piszczelowe
Pasmo biodrowo-piszczelowe rozpoczyna się lekko poniżej biodra, powstając z włókien ścięgnistych trzech mięśni: m. naprężacza powięzi szerokiej, m. pośladkowego wielkiego, a także m. pośladkowego średniego. Jak możemy zaobserwować na zdjęciu poniżej, przebiega ono po bocznej części uda i kończy się poniżej stawu kolanowego, a mianowicie na guzku Gerdiego, znajdującym się na kości piszczelowej.
Rycina 1. Przebieg pasma biodrowo-piszczelowego (Iliotibial band)
Jak można zauważyć, pasmo biodrowo-piszczelowe jest łącznikiem pomiędzy biodrem i kolanem, co wiąże się z przenoszeniem dużych obciążeń, szczególnie podczas intensywnych treningów. Tuż nad dolnym przyczepem, po bocznej stronie stawu kolanowego znajduje się wyrośl kostna nazywana nadkłykciem bocznym kości udowej i to właśnie jest newralgiczne miejsce, w którym często dochodzi do nadmiernego tarcia wymienionych struktur.
Przyczyny bólu kolana
Zespół pasma biodrowo-piszczelowego jest to kontuzja przeciążeniowa i to właśnie jego nadmierne napięcie, błędy treningowe, nieodpowiednia regeneracja potreningowa, a także złe wzorce ruchowe, powodują nadmierny konflikt pomiędzy pasmem, a wcześniej wspomnianym nadkłykciem bocznym, co powoduje ból.
Jak pokazują badania kolano biegacza stanowi średnio 22,2% wszystkich urazów nogi wśród biegaczy. Natomiast warto zaznaczyć, że nie tylko biegacze narażeni są na tą kontuzję. Równie często może pojawiać się podczas podejmowania takich aktywności jak pływanie, kolarstwo, wioślarstwo, sporty zespołowe, wycieczki górskie, a więc sytuacje z dużą liczbą powtarzalnych ruchów zgięcia i wyprostu. Ciekawostką jest, iż pasmo biodrowo-piszczelowe jest unikalną strukturą występującą tylko u człowieka i stanowi adaptację do wyprostowanej postawy i dwunożnego chodu.
Jak znaleźć dobrego fizjoterapeutę?
10 rzeczy, które warto sprawdzić przed wyborem rehabilitanta.
Chondromalacja rzepki: jak leczyć, aby skutecznie wyleczyć?
Czym jest to tajemnicze schorzenie, jakie są objawy i leczenie? Czy można sobie z tym jakoś radzić i czy najlepszym rozwiązaniem jest przestać biegać?
Co zrobić kiedy boli kolano?
Skoro znamy już podstawy anatomii i przyczynę bólu przejdźmy do tego w jaki sposób możemy sobie pomóc. Pierwszą i zasadniczą kwestią w przypadku pojawienia się bólu po bocznej stronie kolana jest ograniczenie aktywności fizycznej. Każda podejmowana intensywna aktywność będzie nasilała tarcie pomiędzy pasmem, a nadkłykciem kości udowej.
W dalszej kolejności należy zająć się przyczyną, a więc nadmiernym napięciem w obrębie samego pasma, a także powięzi po bocznej stronie uda. Jednym ze sposobów, który możemy zastosować w warunkach domowych jest rolowanie. Dzięki prawidłowo wykonanemu automasażowi jesteśmy w stanie samodzielnie zmniejszyć napięcie pasma, a także lepiej uwodnić tkankę powięziową, dzięki czemu zmniejszymy wcześniej wspomniane tarcie. Najlepszą pozycją do rolowania pasma biodrowo-piszczelowego jest leżenie na boku chorym, ruch powinien być płynny wykonywany od okolicy biodra a kończyć się poniżej stawu kolanowego. Oczywiście w przypadku dużych przeciążeń oraz wysokiej, nawracającej bolesności po bocznej stronie stawu kolanowego takie działanie może okazać się niewystarczające.
Warto również zaznaczyć, iż nie każdy ból po bocznej stronie kolana jest kolanem biegacza. Znajduje się tam wiele innych struktur, które mogą również ulec uszkodzeniu, dlatego bardzo ważna jest odpowiednia diagnostyka. W przypadku bólu w kolanie należy udać się do dobrego fizjoterapeuty, który za pomocą specjalistycznych testów oceni kolano, a także przeprowadzi indywidualnie dobraną terapie manualną wykorzystując odpowiednie metody specjalne takie jak rozluźnianie mięśniowo-powięziowe, praca na punktach spustowych, usuwanie dystorsji powięziowych czy pinoterapia.
Zarezerwuj wizytę u jednego z naszych fizjoterapeutów i pozbądź się bólu.
Rozpoznajesz te dolegliwości?
Skonsultuj się z naszym doświadczonym fizjoterapeutą i odzyskaj pełnię zdrowia.
Bibliografia
- Bochenek A, Reicher M, Anatomia Człowieka TOM 1, PZWL, Warszawa 2010
- Flato R, Passanante GJ, Skalski MR, Patel DB, White EA, Matcuk GR Jr., Theiliotibial tract: imaging, anatomy, injuries, and other pathology, Skeletal Radiol. 2017
- Pergum J, Iliotibial band syndrome, BMJ 2019
- Beals C, Flanigan D, A Review of Treatments for Iliotibial Band Syndrome in the Athletic Population, Journal of Sports Medicine 2013
- Brukner P, Khan K, Kliniczna Medycyna Sportowa, DP Publishing 2011
Autorzy artykułu:
