Obniżone napięcie mięśniowe u dzieci i niemowląt

Co to jest obniżone napięcie mięśniowe u niemowląt?

Wystąpienie obniżonego napięcia mięśniowego u niemowląt jest zagadnieniem, które może stanowić źródło niepokoju dla wielu rodziców. Warto jednak wiedzieć, że to zjawisko jest stosunkowo powszechne i zazwyczaj nie stanowi poważnego problemu zdrowotnego. Niemniej jednak, zrozumienie przyczyn, objawów i możliwych metod terapii (w tym rehabilitacji) jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedniej opieki i rozwoju dziecka. W tym artykule omówimy, czym jest, dlaczego dziecko ma obniżone napięcie mięśniowe oraz co możemy zrobić by pomóc dziecku z obniżonym napięciem mięśniowym, aby pomóc małemu pacjentowi.

Obniżone napięcie mięśniowe u dzieci, znane także jako hipotonia, to stan, w którym mięśnie malucha wykazują słabsze napięcie niż jest to typowe dla ich wieku. 

Mięśnie te są odpowiedzialne za utrzymanie postawy ciała i kontrolę ruchu. W normalnym rozwoju dziecka, napięcie mięśniowe stopniowo wzrasta. Jednak u dzieci z tym problemem ten proces może być opóźniony lub nieprawidłowy.

Przyczyny obniżonego napięcia mięśniowego u niemowląt

Dlaczego dziecko ma obniżone napięcie mięśniowe? Stan ten polega na osłabieniu mięśni, co może wpłynąć na rozwój ruchowy i ogólny stan zdrowia dziecka. Jest wiele czynników mających wpływ na wystąpienie problemów z napięciem mięśniowym u niemowląt.

1. Dziedziczność i czynniki genetyczne

Jedną z potencjalnych przyczyn obniżonego napięcia mięśniowego u dziecka są czynniki genetyczne. W niektórych przypadkach dzieci odziedziczają skłonność do tego stanu po jednym lub obojgu rodzicach. Zaburzenia genetyczne, takie jak zespół Downa, zespół Pradera-Willi, zespół Angelmana i inne, mogą również wpłynąć na napięcie mięśniowe u dzieci.

2. Problemy neurologiczne

Zaburzenia neurologiczne, takie jak mózgowe porażenie dziecięce, uszkodzenia mózgu spowodowane niedotlenieniem w okresie okołoporodowym, wrodzone wady rozwojowe układu nerwowego czy inne schorzenia neurologiczne, mogą prowadzić do obniżonego napięcia mięśniowego u niemowlaka. Uszkodzenia struktur mózgu odpowiedzialnych za kontrolę mięśni mogą zaburzać przekazywanie sygnałów nerwowych do mięśni, co skutkuje hipotonią.

3. Wpływ przedwczesnego urodzenia

Tzw. wcześniaki, często mają niższe napięcie mięśniowe niż dzieci urodzone o czasie. To związane z niedojrzałością układu nerwowego i mięśniowego u wcześniaków. W miarę jak rozwijają się i dojrzewają, ich napięcie mięśniowe może poprawić się, ale wymagają one specjalnej opieki i monitoringu przez specjalistów.

4. Wrodzone wady anatomiczne

Wrodzone wady rozwojowe mogą być bezpośrednią przyczyną obniżonego napięcia mięśniowego u najmłodszych. W tym przypadku mięśnie niemowlaka mogą być słabe lub nieprawidłowo ukształtowane od urodzenia, co wpływa na ich zdolność do kontroli ruchowej.

5. Zakażenia i choroby wrodzone

Zakażenia wirusowe lub bakteryjne, które wystąpiły w okresie prenatalnym lub okołoporodowym, mogą prowadzić do obniżonego napięcia mięśniowego u niemowlaka. Przykładowo, różyczka lub cytomegalia u matki w czasie ciąży może wpłynąć na zdrowie dziecka. Ponadto, pewne choroby metaboliczne lub endokrynologiczne mogą wpływać na rozwój mięśni u niemowlaka.

6. Niedobory pokarmowe i niedożywienie

Niedobory pokarmowe, zwłaszcza niedobór witamin i minerałów, mogą prowadzić do obniżonego napięcia mięśniowe u niemowlaka. Witamina D, wapń i inne składniki odżywcze są kluczowe dla prawidłowego rozwoju mięśni i układu nerwowego. Niedożywienie matki w okresie ciąży lub niedożywienie dziecka po urodzeniu może wpływać na rozwój mięśni.

Jak powinien rozwijać się Twój niemowlak?

Rodzice powinni wiedzieć jakich zachowań po swoim dziecku mogą się spodziewać w poszczególnych miesiącach i czy jego rozwój jest prawidłowy.

Przeczytaj artykuł

Rehabilitacja prywatna a rehabilitacja NFZ: która opcja jest dla Ciebie lepsza?

Rehabilitacja ramach NFZ czy prywatna W dzisiejszym artykule skupimy się na problemie tego, jakie są różnice pomiędzy rehabilitacją prywatną a rehabilitacją NFZ, czyli na Narodowy

Przeczytaj artykuł

Objawy obniżonego napięcia mięśniowego u niemowląt

Objawy obniżonego napięcia mięśniowego u najmłodszych mogą być różnorodne i zależą od stopnia hipotonii oraz jej przyczyny. Oto niektóre z typowych objawów:

• Opóźniony rozwój motoryczny
  Jednym z najważniejszych objawów u najmłodszych jest opóźniony rozwój motoryczny. Dzieci z obniżonym napięciem mięśniowym mogą rozwijać się wolniej niż ich rówieśnicy. Mogą mieć trudności z osiąganiem typowych etapów rozwoju, takich jak podnoszenie głowy, siadanie, pełzanie czy chodzenie.
• Słabe kontrolowanie głowy
  Dziecko z problemami z napięciem mięśniowy m mogą mieć trudności w utrzymaniu głowy w pozycji pionowej. Kontrola głowy jest ważnym elementem rozwoju ruchowego, a jej osłabienie może być wyraźnie zauważalne.
• Zaburzenia połykania
  Obniżone napięcie mięśni może wpływać na funkcje połykania u dziecka. Dzieci te mogą mieć problemy z ssaniem i połykaniem, co może prowadzić do trudności w karmieniu i odżywianiu.
• Słabe odruchy
  Dzieci w tym stanie często wykazują słabsze odruchy, takie jak odruch chwytania czy odruch Moro. Te odruchy są istotne dla rozwoju i zdolności niemowlaków do reagowania na bodźce z otoczenia.
• Problemy z równowagą
  Obniżone napięcie może wpływać na zdolność bobasa do utrzymania równowagi. Mogą mieć trudności w unikaniu upadków i utrzymaniu stabilności ciała.
• Brak reakcji na bodźce
  Niektóre dzieci w tym stanie mogą wydawać się apatyczne lub niechętne do reagowania na bodźce z otoczenia. Mogą wykazywać mniejszą aktywność i inicjatywę w porównaniu z rówieśnikami.
• Opóźnione osiągnięcie umiejętności motorycznych
  Dzieci z obniżonym napięciem mięśni mogą mieć trudności w osiąganiu typowych umiejętności motorycznych, takich jak chwytanie przedmiotów, obracanie się czy próby pełzania.

Diagnoza i terapia hipotonii

Jeśli podejrzewasz, że nieprawidłowe napięcie mięśniowe u niemowlaka, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem lub specjalistą od rozwoju dziecka. Diagnoza opiera się na badaniu klinicznym, a także może wymagać dodatkowych badań, takich jak rezonans magnetyczny mózgu.

Poprawa napięcia mięśniowego jest zazwyczaj wieloaspektowa i zależy od przyczyny i stopnia hipotonii. Może obejmować fizjoterapię, terapię zajęciową, logopedię i inne metody terapeutyczne. W niektórych przypadkach, jeśli istnieją problemy neurologiczne, może być konieczna farmakoterapia.

Diagnoza, rehabilitacja i leczenie obniżonego napięcia mięśniowego

Diagnoza obniżonego napięcia mięśniowego u niemowląt jest kluczowa, aby zaplanować odpowiednią terapię i wsparcie dla dziecka. Specjalista będzie starał się zidentyfikować przyczynę tego stanu, co może wymagać dodatkowych badań. Terapia obniżonego napięcia mięśniowego u dzieci jest zazwyczaj wieloaspektowa i dostosowana do indywidualnych potrzeb dziecka. Rehabilitacja i leczenie obniżonego napięcia mięśniowego obejmują różne podejścia, takie jak:

• Fizjoterapia
  Fizjoterapeuta specjalizujący się w pracy z niemowlakami badając dziecko jest w stanie ocenić jego napięcie mięśniowe i może wskazać na przyczyny jego wystąpienia. Odpowiednio dobrana rehabilitacja niemowląt z nieprawidłowym napięciem mięśniowym  ma za zadanie pomóc w rozwijaniu siły mięśniowej i umiejętności motorycznych dziecka. Ćwiczenia i terapia manualna są nieodłącznym elementem leczenia napięcia mięśni u dzieci. 
• Terapia zajęciowa
  Pomaga najmłodszym w rozwijaniu umiejętności funkcjonalnych, takich jak chwytanie przedmiotów i wykonywanie codziennych czynności.
• Logopedia
  W przypadku problemów z połykaniem i mową, logopeda może być niezbędny do wsparcia rozwoju tych umiejętności.
• Farmakoterapia
  W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy stan ten jest spowodowany konkretnymi problemami neurologicznymi, lekarz może zalecić farmakoterapię.
• Wsparcie psychologiczne
  Rodzice i opiekunowie często potrzebują wsparcia psychologicznego, aby radzić sobie z wyzwaniami związanymi z opieką nad dzieckiem z obniżonym napięciem mięśniowym, szczególnie gdy wynika ono z innych problemów zdrowotnych.

Nieprawidłowe napięcie mięśniowe u niemowlaka jest stanem, który może być związany z różnymi przyczynami. Warto jednak pamiętać, że wiele dzieci z nim osiąga znaczącą poprawę dzięki odpowiedniej terapii i wsparciu rodziny. 

Nieodłącznym elementem leczenia obniżonego napięcia mięśniowego u najmłodszych jest fizjoterapia. Odpowiednio dobrane ćwiczenia w połączeniu z terapia manualną pozwalają dziecku osiągnąć jak najszybciej odpowiedni poziom sprawności. Ważne jednak, aby cała rodzina zaangażowała się w proces leczenia, gdyż odpowiednia pielęgnacja i wykonywanie zadań domowych z dzieckiem pozwalają dużo szybciej osiągnąć sukces.

Kluczowe jest wczesne rozpoznanie i rehabilitacja, aby zapewnić dziecku jak najlepszy start w życiu. Jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące napięcia mięśniowego Twojego dziecka, skonsultuj się z fizjoterapeutą niemowlęcym, aby uzyskać odpowiednią pomoc i wsparcie.

Autorzy artykułu:

dr Anna Małgorzata Jaroń

Ania zajmuje się wcześniakami, noworodkami oraz niemowlętami. Pracuje też przy wrodzonych wadach stóp i obniżonym lub wzmożonym napięciu mięśniowym.

Edyta Bator

Doświadczenie zdobywała pracując przy terapii dzieci z wadami postawy oraz rehabilitacji neurologicznej dzieci z MPD, wadami genetycznymi i rozwojowymi.