Przyczyny uszkodzeń tkanek miękkich
Uszkodzenia tkanek miękkich według teorii tkanek powięziowych powstają w wyniku :
- dużego urazu
- sumowania mikrourazów
- złego leczenia zwichnięć, stłuczeń, skręceń
- zbyt intensywny trening (przerost układu dynamicznego – układu ruchu) np. poprzez kształtowanie tylko jednej cechy; siły lub wytrzymałości , dochodzi do dysproporcji, odbywa się kosztem elastyczności
Przyczyny uszkodzeń więzadła
- Mają pewien ograniczony stopień rozciągłości. Przy zbyt dużej sile działającej na więzadło dochodzi do naciągnięcia lub zerwania
- Rozerwanie może występować na całym przebiegu więzadła, ale najczęściej dochodzi w punktach przyczepu.
- Więzadło poboczne piszczelowe częściej ulega urazowi (przy nadkłykciu kości udowej) rzadziej w poboczne strzałkowe (przy głowie strzałki)
- Przy uszkodzeniu więzadła pobocznego strzałkowego występują objawy porażenia w wyniku uszkodzenia nerwu strzałkowego który przechodzi powierzchownie
- Najgorzej goją się urazy w 1/3 więzadła gdyż jest tam najgorsze ukrwienie, częsty objaw to niestabilność kolana, objaw szuflady
- Więzadło krzyżowe przednie częściej ulega urazowi niż więzadło krzyżowe tylne
Objawy uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego i tylnego:
- trzask (przy uszkodzeniu w. pobocznych nie występuje gdy ż więzadła są rozciągnięte )
- krwiak (może pojawić się w okresie od 6-24 h , gdy wyjdzie od razu to wskazuje na uszkodzenie torebki stawowej lub części chrzęstnych stawu)
- obrzęk (od 6-24 h jest niezauważalny). Rzadko jest uszkodzenie izolowane jeśli tylko torebka jest uszkodzona to obrzęk się „rozlewa”
- Ból (przy całkowitym zerwaniu więzadeł ból jest mniejszy gdy ż nerwy ulegaj ą przerwaniu, przy uszkodzeniu połowicznym tylko cz ęś c nerwów zostaje przerwana i są większe objawy bolesne. Im większy ból tym mniejsze uszkodzenie struktur)
- Szuflada przednia i tylna
- Niestabilność kończyn:
- ostra
- przewlekła
Postępowanie przy ostrej niestabilności więzadła uzależnione od schorzenia
I stopień – niestabilność mała -przesunięcie 3-5mm -powiązana z naciągnięciem więzadeł
II stopie ń – niestabilność umiarkowana -przesunięcie 5-10mm -połączona z częściowym rozerwaniem
III stopień – niestabilność dużą -przesunięcie powyżej 10mm – połączona z całkowitym rozerwaniem
Leczenie uszkodzeń więzadła
• I i II stopień uszkodzenia lub uszkodzenie na przyczepie leczymy zachowawczo lub w miejscu dobrze ukrwionym
- szybkie wyleczenie dzięki metodzie FDM
III stopień lub niestabilność przewlekła leczenie bardzo zależne od stanu
Niestabilność przewlekła – powstaje w wyniku uszkodzenia całego aparatu torebkowo – więzadłowego lub złego leczenia. Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego czasami nie daje niestabilności ( dochodzi do zaniku mięśnia czworogłowego i wyrobienia stabilizacji mięśniowej)
Leczenie: Wyrobienie stabilizacji czynnościowej zamiast operacji
Rehabilitacja: (jak najwcześniej)
- zbliżanie przyczepów -cisza ruchowa (dotyczy to przykurczów, niestabilności, osłabienia mm, zmniejszenia zakresu ruchu w stawach
- Od razu ćwiczenia Raz uszkodzone więzadło nie będzie w pełni sprawne dynamicznie.
- ćwiczenia w zamkniętym łańcuchu kinematycznym:
- równomiernie rozłożone obciążenie (dotyczy to głównie st. kolanowego-rzepki)
- daje większą stabilizacje
- daje możliwość wykonywania ćwiczeń w większym zakresie
W otwartym łańcuchu kinematycznym całe obciążenie kumuluje się punktowo, dochodzi do obciążenia stawów – a przeciążenia są przyczyną zmian zwyrodnieniowych.
- ćwiczenia w otwartym łańcuchu kinematycznym – rehabilitacja obszarów które nie są bolesne
- ćwiczenia na priopriocepcje (poprawia równowagę statyczną i dynamiczną)
Statyczna reedukacja
- •wtedy gdy pacjent chodzi bez kul
- ćwiczenia
- mają na celu odczucie położenia ciała, napięcia mm ,ruchu
- wykonywanie czynności obszernych, jednostronnych i obustronnych
- z wykorzystaniem wzroku – biofeedback
- wykorzystujące zmienne podłoże (najpierw stabilne potem labilne)
- odwracające uwagę od świadomej kontroli (wykorzystanie piłki)
- w różnych pozycjach stawowych
Dynamiczna reedukacja
ćwiczenia:
- charakteryzujące się zmiennym tempem ; od wolnego, średniego do szybszego
- od mniej obciążających do bardziej
- od chodzenia do biegania, sprint
- odtwarzające mechanizm urazu
Łąkotki
Łąkotki są zbudowane z tkanki chrzęstnej włóknistej leżące pomiędzy kością udową a piszczelową. Są częścią stawu kolanowego.
Do czego służą łąkotki?
- stabilizacja
- amortyzator (zmniejsza tarcie)
- zmniejsza obciążenie – daje sprężysty opór końcowy
Przyczyny uszkodzenia łąkotki
I. Nagły duży uraz, bądź sumowanie urazów (łąkotka przy środkowa – 10x częściej ulega uszkodzeniu niż boczna, jest zrośnięta z torebką stawową) Przy obciążaniu kolana – nagłe wyprostowanie + rotacja zewnętrzna goleni względem ustabilizowanego uda lub rotacja wewnętrzna uda względem goleni.
II. Przewlekły (choroby błony maziowej, chrząstki-złe od żywienie)
III. W czasie rozwoju płodowego(utrudniony ruch wyprostu)
IV. Przedłużające się unieruchomienie ,miażdżyca, żylaki (nie goją się same – niedokrwienie, zaburzenie unerwienia)
Łąkotki są chrzęstnymi elementami stawu kolanowego, nie unerwione – niebolesne ale nie mają zdolności regeneracyjnych
Leczenie uszkodzeń łąkotki
Metodą FDM da się szybko wyleczyć ból pochodzenia łąkotkowego.
Objawy uszkodzenia łąkotki
• ból ( nie musi )
• słabość stawu
• pacjent utyka
• kolano załamuje się ku przodowi
• obrzęk, krwiak wzrost ocieplenia
Bibliografia :
- Dega – Ortopedia i traumatologia
- Żuk&Dziak – Ortopedia z traumatologi ą narz ądu ruchu
- Nowotny – Zarys rehabilitacji w dysfunkcjach narz ądu ruchu
- TEORIA FDM
Autorzy artykułu:
