🕓Artykuł przeczytasz w 3 min 42 sek
Chondromalacja to schorzenie, którego rozpoznanie niewątpliwie spędza sen z powiek wielu pacjentów. Może dotknąć każdego stawu naszego ciała, ale zazwyczaj stwierdzane jest w obrębie stawu kolanowego.
Jest charakterystyczna dla osób uprawiających sporty nadmiernie obciążające kolana.
Chondromalacja rzepki to schorzenie, w którym dochodzi do rozmięknięcia, rozpulchnienia chrząstki znajdującej się na dolnej powierzchni rzepki. Do tego procesu może dojść zarówno na skutek urazów, jak i predyspozycji anatomicznych.
Chrząstka jest organem nieukrwionym oraz nieunerwionym, co pozbawia ją zdolności regeneracyjnych. Proces niszczenia chrząstki stawowej jest nieodwracalny, ale o tym za chwilę…
Czego dowiesz się z niniejszego artykułu?
Odpowiedź na powyższe pytania znajdziesz w dalszej części tego wpisu.
W kontekście chondromalacji bardzo ważny jest skład chrząstki. Ta z kolei jest w większości zbudowana z wody oraz istoty pozakomórkowej, tzw. macierzy, której głównym składnikiem jest kolagen.
Komórki chrzęstne stanowią od 1 do 2% zawartości chrząstki, szczególnie w tej warstwie, która znajduje się na zewnątrz stawu. Ma to kolosalne znaczenie w odniesieniu do zdolności regeneracyjnych chrząstki, która jest nieunerwiona i nieukrwiona.
Jeśli jest nieunerwiona, oznacza to, że nie może boleć. Dolegliwości bólowe pojawiają się dopiero na skutek naprawdę poważnego uszkodzenia chrząstki.
W przypadku mięśni oraz kości, wskutek uszkodzenia powstaje krwiak, następnie stan zapalny, po czym następuje proces gojenia. Niestety, ale w przypadku chrząstki sytuacja ma się zupełnie inaczej…
Brak ukrwienia samego stawu w środku, czyli samej tkanki szklistej powoduje, że jest trudno odnawialna i nie regeneruje się.
Na każdej innej tkance, pojawia się strup, który zaczyna pierwszą fazę gojenia. W tkance szklistej, na żadnym rezonansie USG, nigdy nie znaleziono strupa, więc chrząstka nie ma jak przejść w fazę regeneracji.
W dzisiejszych czasach nie dysponujemy technologią, która pozwalałaby nam na wymianę kolan. Dlatego tak ważne jest, aby o nie odpowiednio dbać. W tym celu warto wdrożyć niezbędne leczenie już w początkowych etapach rozwoju choroby.
Otóż… niekoniecznie!
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że chondromalacja ma różne stopnie. Powstało wiele systemów i skal, pozwalających ocenić stopień rozmiękczenia chrząstki w kolanie. Jednak najczęściej spotyka się 4-stopniową skalę według Outerbridge’a:
Wśród pacjentów najczęściej diagnozuje się stopień I lub II, który dotyczy tylko i wyłącznie rozmiękczania wewnętrznej powierzchni szklistej. Oznacza to, że wszystkie zmiany dotyczą tkanki, która jest nieunerwiona i nie mają prawa boleć.
Stopień uszkodzenia chrząstki, który jest opisywany jako III lub IV jest bardzo rzadki. Natomiast nie zawsze świadczy o bólu. Więc nawet jeśli wykryto u Ciebie III lub IV stopień chondromalacji rzepki, to wcale nie oznacza, że kolano jest już nie do naprawienia.
Osoby z chondromalacją rzepki skarżą się głównie na ból przy dłuższym chodzeniu, przy wchodzeniu po schodach, czy po długotrwałym siedzeniu w pozycji siedzącej z nogami zgiętymi w stawach kolanowych.
Rozpoznanie w pierwszej kolejności opiera się o wywiad, badanie kliniczne oraz badania dodatkowe. Twój lekarz będzie poszukiwał obrzęku lub wrażliwych obszarów w obrębie kolana. Może również przyjrzeć się ułożeniu rzepki względem kości udowej. Niewłaściwe ułożenie może wskazywać na chondromalację rzepki.
Następnie lekarz może zlecić wykonanie któregoś z poniższych badań obrazowych w celu ułatwienia diagnozy:
Jeśli chodzi o badania obrazowe, istnieje jeden problem… Oszacowano, że badanie USG pokazuje jedynie ok. 40% powierzchni chrzęstnych w stawie kolanowym. Sytuacja ma się podobnie w przypadku RTG.
Najskuteczniejszym sposobem na zobrazowanie zużycia chrząstki niewątpliwie jest rezonans magnetyczny. Jednak także i w tym przypadku obraz może delikatnie odbiegać od stanu faktycznego.
Tkanka chrząstna zachowuje się podobnie jak każda inna tkanka. Uszkadza się najczęściej wtedy, kiedy jest nadmiernie obciążona, co widać np. u młodych sportowców lub niedociążona, czyli w tkance jest za mało ruchu np. u osób starszych.
Jaki jest więc złoty środek?
Zaleca się rehabilitację, podczas której pacjent powinien otrzymać odpowiednią dawkę aktywności dopasowaną do indywidualnych potrzeb. W tym celu najlepiej skontaktować się z profesjonalnym fizjoterapeutą.
Operację należy rozważyć wtedy, kiedy ból jest tak silny, że w znaczącym stopniu ogranicza nam normalne funkcjonowanie i wykonywanie codziennych czynności.
Jeśli rehabilitacja wspierana przez suplementy oraz terapię manualną wykonywana sumiennie przez okres 3-4 miesięcy nie daje efektów, jest to moment, gdy warto rozważyć interwencję chirurgiczną.
Leczenie chondromalacji rzepki jest niezwykle istotne, ponieważ nieleczone zmiany mogą skutkować trwałym upośledzeniem funkcji stawu kolanowego.
W stawie jest wiele struktur, które mogą “klikać” – ścięgna, więzadła, łąkotki. Wszystko przesuwa się względem siebie i ślizga, więc struktur, które mogą przeskakiwać, jest dużo.
Klikanie nie świadczy o chondromalacji. Jedynie niewielka część dźwięków wydobywających się ze stawów faktycznie świadczy o problemie.
Może to być niebezpieczne w momencie, gdy każdorazowe kliknięcie przysparza Ci ból. Wtedy warto się tym zainteresować.
Chondromalacja rzepki to tylko trudne i straszne słowo, którego tak naprawdę nie trzeba się bardzo obawiać.
Najlepszą formą rehabilitacji jest ruch w pewnym, możliwym zakresie. Nie ma jednego złotego środka, czy złotego ćwiczenia, wszystko jest kwestią indywidualną.
Zachęcamy Cię do skorzystania z pomocy profesjonalnego fizjoterapeuty, gdyż nieleczone zmiany mogą skutkować trwałym upośledzeniem stawu kolanowego.
Spis treści:
Rehabilitacja dorosłych 30 min | od 100zł |
Rehabilitacja dorosłych 60 min | od 200zł |
Pomagamy pacjentom zapomnieć o bólu i problemach z poruszaniem się. Wspieramy w powrocie do sprawności po kontuzjach czy interwencjach chirurgicznych.
Dowiedz się więcej