Kiedy warto zrobić operację kolana i jak się przygotować do endoprotezy kolana?

Natasha Geldon: Cześć, Witam Cię w kolejnym odcinku podcastu talks4life nagrywanego przez fizjoterapeutów ze studia Fizjo4life oraz przeze mnie. Nazywam się Natasha Geldon, a dzisiaj porozmawiamy z Patrykiem Jatczakiem.

Patryk Jatczak: Cześć.

Natasha Geldon: Łukaszem Kołodziejczykiem

Łukasz Kołodziejczyk: Dzień dobry Państwu.

Natasha Geldon: i Kamilem Kozakowskim.

Kamil Kozakowski: Cześć!

Natasha Geldon: Dzisiaj porozmawiamy o endoprotezie. Ale uwaga! W mojej głowie funkcjonuje takie przekonanie, że endoprotezy to biodra i przypuszczam, że u większości osób tak jest. Natomiast dzisiaj porozmawiamy o endoprotezie kolana. Skupimy się na tym, z czego to wynika, jakie są objawy, kiedy przyjść, kiedy to zacząć ogarniać, z kim to ogarnąć i co zrobić, żeby nie dopuścić może do tej operacji, a może się po prostu do niej dobrze przygotować, jeśli jest nieunikniona. Powiedzcie mi kiedy endoproteza kolana będzie niezbędna?

Kamil Kozakowski: Myślę, że pierwszym takim kryterium jest ból, który w dłuższej perspektywie nie reaguje na zaawansowaną fizjoterapię. Czyli ta fizjoterapia to nie jest kwestia dwóch tygodni czy tygodnia, tylko jest to kwestia trzech, czterech miesięcy obserwowania tego, czy ona przynosi rezultaty.

I dopiero jeśli taka fizjoterapia nie przynosi rezultatów, a towarzyszą pacjentowi objawy takie jak trudności z poruszaniem się. Ograniczona ruchomość stawu kolanowego. I w dodatku jeszcze będą występowały na badaniach obrazowych, czyli na zdjęciu rentgenowskim przede wszystkim zmiany charakterystyczne dla zużycia się stawu kolanowego, to dopiero wtedy taka operacja moim zdaniem jest niezbędna.

Łukasz Kołodziejczyk: Tak, bo też musimy powiedzieć na ten temat, że endoproteza tak naprawdę w większości przypadków wykonywana jest u osób starszych już z zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową, gdzie te zmiany w obrębie samego stawu już są mocno nasilone. Natomiast też tutaj bardzo istotną rolę pełni rehabilitacja w takim leczeniu pierwszego rzutu, gdzie możemy popracować nad tym, żeby zabezpieczyć nasz staw, żeby ta endoproteza po prostu nie była potrzebna. Tak jak tutaj właśnie Kamil wspomniałeś, ważne jest to, żeby od takiej rehabilitacji na samym początku zacząć.

Ona nie powinna trwać kilka dni, a najlepiej właśnie te 3 4 miesiące, o których wspomniałeś nawet do pół roku. Ważna jest obserwacja efektów i też bardzo ważna jest jakość tej rehabilitacji, bo tutaj też nie każda rehabilitacja jest zawsze dobrze dobrana. To też tutaj trzeba na to zwrócić uwagę, żeby było to jak najbardziej dopasowane do potrzeb pacjenta.

Patryk Jatczak: Sama rehabilitacja też ma duży wpływ na zniesienie bólu u pacjenta, który może być przygotowany do tej endoprotezy. Jest to topór obosieczny. Jednocześnie możemy dać lepsze perspektywy na czas po operacji i wspierać ten czas do operacji z lepszą jakością życia.

Kamil Kozakowski: To co myślicie o rehabilitacji to jest kwestia zabiegów fizykoterapii, czyli położenie się na pole magnetyczne, elektroterapię bądź jakiś inny laser. Czy tutaj muszą być też ćwiczenia i terapia manualna?

Natasha Geldon: Widzę, że Kamil przejął moją rolę dzisiaj.

Kamil Kozakowski: Nie prze.jąłem tylko myślę, że od razu musimy doprecyzować

Łukasz Kołodziejczyk: Tak dokładnie to, o czym wspomniałem wcześniej. Jeżeli nie zawsze ten poziom rehabilitacji jest odpowiednio dopasowany do potrzeb pacjenta. I właśnie tutaj rozwijając tą myśl, to nie chodzi o to, żeby właśnie leżeć pod polem magnetycznym albo mieć podpinane prądy, bo to są takie terapie bierne, które mogą mieć troszkę działanie przeciwbólowe, ale one nie poprawiają i nie zmieniają funkcji.

Natasha Geldon: No chyba to jest takie bardzo doraźne?

Łukasz Kołodziejczyk: Doraźne i to może być traktowane jako dodatek, a nie taką główną przewodnią terapią. Jeżeli chodzi o taką dobrą, dobraną rehabilitację, to powinno to głównie bazować na odpowiednio dobranych ćwiczeniach, a także przy etapach takich zaostrzeń i większych dolegliwości bólowych, terapia manualna żeby pracować również przeciwbólowo i nad elastycznością tkanek,

Natasha Geldon: Czyli jak pacjenci się do was zgłaszają, z czymś w kolanie, co może sugerować pracę przed endoprotezą kolana, to jest to zazwyczaj ból czy uczucie przeszkadzania, czy jakaś blokada w kolanie, czy jest to po prostu już kwestia, że są to pacjenci z natury starsi.

Kamil Kozakowski: Generalnie do mnie zgłaszają się z dużym bólem i też może oni tego tak nie zauważają. Na przykład jeśli chodzi o sposób chodu, bo oni po prostu w perspektywie czasu się przyzwyczajają do takiego zmienionego stereotypu chodu czy też tego, że po prostu inaczej ustawiają nogi. Natomiast my jesteśmy w stanie jako fizjoterapeuci zobaczyć, że te zmiany, one się rozwijały już przez bardzo długi czas. To, z czym oni się do nas zgłaszają, czyli tak na dobrą sprawę z pokłosiem pewnych zmian w stawach. To jest najczęściej ból. Bardzo duży ból, który występuje praktycznie cały czas. On może się nasilać w trakcie chodzenia, ale tak na dobrą sprawę bardzo często w sytuacji zaawansowanych zmian ten ból jest non stop.

Łukasz Kołodziejczyk: I to też jest tak, że w przypadku zaawansowanych zmian ten ból nie wynika stricte z ostatniego tygodnia czy dwóch tygodni, przed którymi się ten ból pojawił, tylko często jest to coś, na co pracujemy przez długi okres czasu. Takie zmiany zwyrodnieniowe nie tworzą się z dnia na dzień tylko jednak sobie w ten sposób jak jakie mamy nawyki, ile mamy aktywności też jak się odżywiamy, jak obciążamy te stawy, to pracujemy po prostu na to przez lata.

I ważne jest to, żeby też, to się zaczyna się troszkę zmieniać. I właśnie zauważam, że coraz więcej pacjentów, w coraz młodszym wieku zaczyna jednak dbać o siebie i to bardzo dobrze. Pod kątem też profilaktyki tych problemów ze stawami. Ćwiczenia to jest tak naprawdę najlepsze narzędzie profilaktyczne, które możemy zastosować, jeżeli chcemy zadbać o nasze stawy. Prewencji bólu też.

Patryk Jatczak: Bardzo istotna jest wypadkowa tych ćwiczeń. Czym jest zmniejszona masa, inaczej nie zwiększona masa ciała. Jedną z wytycznych, które są zakazem przeprowadzenia zabiegu endoprotezy jest BMI powyżej czterdziestu, co jest już dosyć spore, więc warto dbać o to przez całe życie, a nie obudzić się w momencie, kiedy przekroczymy naszą masę krytyczną i endoproteza też już nam nie pomoże, bo nikt nam jej nie wszczepi.

Kamil Kozakowski: Generalnie nawet jeśli lekarz się zdecyduje na to, że taki zabieg wykona, to później o wiele trudniej jest powrócić do sprawności w momencie, kiedy ktoś tak bardzo dużą nadwagę ma, bo po prostu to ciało jest wtedy cięższe, ciężej podnieść nogę, ciężej się ruszyć, ciężej wstać, a co za tym idzie nawet jeśli lekarz taką endoprotezę wykona, no bo takie zabiegi też się wykonuje u osób, które nadwagę mają, to później po prostu bardzo ciężko będzie wrócić do tego, na czym nam powinno najbardziej zależy, czyli do dobrego funkcjonowania na co dzień.

Patryk Jatczak: Jeżeli nie funkcjonował dobrze przed, no to mała szansa jest na to, że ta endoproteza będzie game changerem i nagle życie się zmieni o 180 stopni i zacznie biegać.

Natasha Geldon: OK, ale czy wniosek jest taki, że osoby aktywne fizycznie na pewno nigdy nie będą wystawione na to, że będzie ta operacja i będzie ta endoproteza wszczepione.

Kamil Kozakowski: Nie, to nie jest tak kolorowo, że tylko wystarczy się ruszać, bo tutaj w grę wchodzą…Tak byśmy chcieli, natomiast generalnie tutaj tak na dobrą sprawę trzeba podejść do sprawy dwojako, bo możemy mieć wcześniej uszkodzenie łąkotki bądź np. uszkodzenie więzadeł, które nie będą w żaden sposób zaopatrzone ani rehabilitacją, ani zabiegiem. A tak naprawdę w niektórych przypadkach to powinno iść ze sobą w parze.

To kolano będzie niestabilne i na przestrzeni lat po prostu nadmierna ruchomość kolana, taka nadmierna ruchomość kości względem siebie może doprowadzać do tego, że te zmiany zwyrodnieniowe będą powstawały. Albo chociażby takie wrodzone kwestie ustawienia kończyny. Czyli mówi się o nogach szpotawych, czyli takich, które można powiedzieć trochę potocznie są prostowane na beczce, czyli są takimi łukami ustawionymi do boku lub X. Sami z kolei często możemy zauważyć u naszych najbliższych, że ktoś ma po prostu te nogi krzywe. I też ta koślawość bądź szpotawość, czyli to zaburzenie osi kończyny będzie wpływało na to, że jedna część kolana będzie się bardziej zużywała i po prostu na przestrzeni lat te zmiany zwyrodnieniowe w stawie się rozwiną.

Natasha Geldon: Ale to prostujemy to w gabinecie, naprawimy to ćwicząc albo chodząc na terapię gdzieś tam do gabinetu, do fizjoterapeuty. Jesteśmy w stanie z tym popracować?

Patryk Jatczak: Możemy pracować w kierunku wzmocnienia tych mięśni, które są osłabione bądź rozciągnąć te mięśnie, które są przykurczone.

Kamil Kozakowski: Natomiast generalnie jeśli jest duże zaburzenie osi, to w takim przypadku myślę, że nie będziemy się tutaj wydawali w szczegóły operacyjne, ale generalnie jeśli te objawy się zaczynają, to jakimś, dobrym zabiegiem przed endoprotezą jest wykonanie w odpowiednim czasie osteotomii, czyli właśnie wyprostowanie osi kończyny, żeby nie dochodziło do tego, że ten jeden przedział, czyli część kolana się bardziej i szybciej będzie używała.

Łukasz Kołodziejczyk: Natomiast tutaj też wspomniałaś o tym, że jeżeli tutaj w jednym tym przedziale się pojawiają, te zmiany zwyrodnieniowe. Ja bym jeszcze wrócił w ogóle troszkę do tych zmian zwyrodnieniowych, bo też nie przy każdej zmianie zwyrodnieniowej trzeba od razu robić endoprotezę, bo już mamy różne stopnie i tak naprawdę dopiero przy tych mocno zaawansowanych zmianach, gdzie mamy tak naprawdę odsłonięty kawałek tej części kości podchrzęstnej, czyli pod chrząstką stawową położoną. Dopiero wtedy tak naprawdę ten staw może dawać takie duże dolegliwości bólowe. Często jest tak, że kolano może boleć, natomiast może być to spowodowane różnymi innymi strukturami, które znajdują się dookoła. Może być to problem z więzadłami, ze ścięgnami, z łąkotką. Dlatego ważna jest też bardzo dokładna diagnostyka i sprawdzenie jak mocno zaawansowane są te zmiany. Tutaj też możemy powiedzieć, jakie badania też warto zrobić. Gdzieś na pewno zanim będzie w ogóle rozważona…

Natasha Geldon: Kamil wspomniał rentgen, wcześniej.

Łukasz Kołodziejczyk: Rentgen, ale też rezonans, żeby zobaczyć te tkanki miękkie czy tam czasem tutaj nie ma też jakiegoś problemu, bo to też może być problem.

Natasha Geldon: To jest taka rzecz, gdzie dajecie sygnał pacjentom, że to już jest ten etap, że warto to zrobić. Nie tak, że każdy musi pójść od razu z kolanem na rezonans.

Kamil Kozakowski: Generalnie ja bym powiedział, że jeśli ktoś nawet w młodym wieku ma kontuzje, to zdecydowanie nie powinien olewać tego tematu, bo stan na tamtym etapie np. może się przydać zrobienie rezonansu czy USG, żeby wcześnie wykryć jakąś zmianę i nie dopuścić do tego, że ta zmiana będzie koniec końców rzutowała i powodowała to, że na przestrzeni lat kiedyś będzie potrzebna endoproteza. A jeśli chodzi o ocenę kości w takim zaawansowanym stanie zwyrodnieniowe kolana. Tutaj taką postawą jest po prostu wykonanie zdjęcia rentgenowskiego i w tym przypadku. Oczywiście są jakieś sytuacje, kiedy wykonanie dodatkowe rezonansu czy USG będzie wskazane, ale taką podstawą diagnostyki jest rentgen,

Patryk Jatczak: Już na samym rentgenie te zmiany predysponujące jakby sugerujące konieczność zaopatrzenia endoprotezą już będą widoczne. Rezonans jest oczywiście uzupełniający, ale nie jest to pierwsza linia działania

Natasha Geldon: Dobra, a czy jak na tych zdjęciach obrazowych wyjdzie jednak, że trzeba się nastawić na ostateczność taką, którą jest operacja i wszczepienie endoprotezy. To czy są jeszcze jakieś inne działania zastępcze, które możemy wprowadzić, żeby jak najbardziej opóźnić albo w ogóle uniknąć tej operacji?

Kamil Kozakowski: Generalnie to to, co mówiliśmy wcześniej, czyli ta rehabilitacja ma za zadanie to, żeby poprawić komuś funkcjonalność, żeby zmniejszyć komuś ból. Funkcjonalność to może jest mało zrozumiane przez naszych słuchaczy, żeby po prostu mógł spokojnie wykonywać wszystkie czynności dnia codziennego.

Czyli pójście do sklepu, wejście po schodach, zejście ze schodów, jazda samochodem itd itd. I ćwiczenia też działają przeciwbólowo i one też poprzez to, że poprawiają różne parametry i tutaj nie będziemy się zagłębiali w takie biochemiczne. To też może poprawiać, po prostu ból może zmniejszyć ból, a wskazaniem do endoprotezy takim bezwzględnym myślę, że jest to, że po prostu kogoś bardzo boli. Bo jeśli on tylko jest w stanie funkcjonować nawet z takim stawem, który już bardzo źle wygląda na zdjęciu rentgenowskim. To taka operacja, ona nie musi być zrobiona na cito, bo tutaj już nie ma nic dalej poza endoprotezą, co można jeszcze w tym kolanie zrobić bądź też nie ma czegoś takiego, że jeśli on odroczył ten zabieg operacji, to ta sytuacja się będzie pogarszała.

On może funkcjonować gorzej. I faktycznie, jeśli widzimy, że on np. coraz mniej zaczyna chodzić, no to wtedy być może trzeba zrobić to endoprotezę szybciej niż wolniej. Ale generalnie to nie jest tak, że to się będzie bardziej zużywało.

Łukasz Kołodziejczyk: Tak, endoproteza jest taką ostatecznością. To co powiedziałeś, że nie ma już nic dalej, ale jest dużo rzeczy, które można zrobić jeszcze przed i tutaj ta odpowiednio dobrana rehabilitacja to jest czymś, którą często warto zawsze wprowadzić na początku.

Nawet jeżeli się okaże, że tutaj tą rehabilitacją nie jesteśmy w stanie się pozbyć w zupełności tych dolegliwości bólowych. Często jest tak, że możemy odsunąć tą endoprotezę po prostu w czasie, ona nie będzie zrobiona za pół roku, a będzie zrobiona np. za 8 czy za 10 lat. I to już też jest dużo lepsze, ponieważ lepiej jest mieć zawsze swój staw niż wszczepioną tą endoprotezę.

Patryk Jatczak: Innym aspektem jest fakt, że im później będzie wszczepiona ta endoproteza, tym mamy szanse na to, że dożyjemy z nią do końca życia. Endoproteza ma ograniczoną żywotność.

Łukasz Kołodziejczyk: To jest tam około 20 lat. Im wcześniej będzie wszczepiona, trzeba będzie wymieniać. Reoperacje niestety endoprotezy są cięższe niż sama operacja wszczepienia. Jednak umieszczanie w miejscu czegoś, co już było od czegoś nowego.

Natasha Geldon: Też dwadzieścia lat później, więc też organizm jest zupełnie inny.

Łukasz Kołodziejczyk: Reoperacja wiąże się też z większym ryzykiem powikłań.

Kamil Kozakowski: Generalnie w ogóle sama w sobie endoproteza jest zabiegiem mocno inwazyjnym i tutaj też to ryzyko powikłań, chociażby jakiejś infekcji stawu po zabiegu zapalenia czy obluzowania się tej protezy.

To ryzyko powikłań też jest. Więc to nie jest tak, że to jest zabieg taki delikatny.

Natasha Geldon: Ale może my jakieś tam rzeczy takie przygotowujące, żeby zmniejszyć ryzyko jakichś minusowych, złych wypadków po operacji możemy zmniejszyć pracą w gabinecie, pracą na sali?

Łukasz Kołodziejczyk: Każdą operację, taką ortopedyczną, warto się do takiej operacji po prostu przygotować.

I tutaj też im mamy wyższy ten poziom wyjściowy przed samym zabiegiem, tym później też szybciej wrócimy do sprawności po samym zabiegu. Więc tutaj tak naprawdę jest dużo, dużo możemy zrobić.

Natasha Geldon: Bo jeszcze ja się zastanawiam jakie są proporcje w tym procesie. Czy częściej np. macie styczność z pacjentami, którzy najpierw idą do Was, a potem przechodzą całą procedurę, bo wiedzą, że gdzieś tam ta endoproteza może być szczepiona? Czy najpierw ktoś idzie do lekarza i dowiaduje się, że warto pracować z fizjoterapeutą? Raczej ustawia datę operacji pod kątem tego, że musi jeszcze ten proces

Łukasz Kołodziejczyk: Są tacy pacjenci, którzy przychodzą najpierw do mnie i sprawdzamy, co się dzieje tak naprawdę w tym stawie. Programujemy całe leczenie i dopiero później, jeżeli faktycznie są jakieś bardzo zaawansowane zmiany i ta rehabilitacja nie przynosi oczekiwanych efektów, no bo niestety nie każdego jesteśmy w stanie uchronić przed tą operacją, no to wtedy odsyłamy na konsultację też do ortopedy, żeby rozważyć, czy taka operacja będzie potrzebna. Natomiast istnieje też, są przypadki w drugą stronę, że ktoś już jest zakwalifikowany do operacji. Trafia do mnie jako fizjoterapeuty, żeby się do takiego zabiegu przygotować. Nagle się okazuje, że odzyskuję na tyle dobrą funkcję w tym kolanie.

Mamy dobre zakresy ruchu. Ból schodzi, jest dobra siła mięśniowa i czasami tacy pacjenci w ogóle z tego zabiegu rezygnują. Albo oddalają w czasie.

Natasha Geldon: Czy kwas hialuronowy albo osocze? To są jakieś rzeczy, które mogą zapobiec, wspomóc, poprawić kondycję kolana.

Kamil Kozakowski: Na początkowych etapach zmian zwyrodnieniowych takie podanie kwasu hialuronowego chociażby może troszeczkę poprawić objawowo ból.

Po prostu może zmniejszyć ból. Mówiąc prościej. Natomiast jeśli chodzi o takie zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe. To po pierwsze, żeby się tego w ogóle nie zaleca robić i to jest stanowisko takie ogólnoświatowe, bo w takiej sytuacji to już niewiele zmieni, a generalnie bardzo często też jest tak już w praktyce, że to zupełnie nic nie zmienia.

Lekarze jeszcze czasami decydują się na to, żeby taki kwas hialuronowy podać, ale przynajmniej z moich doświadczeń to zazwyczaj ma bardzo kiepskie skutki. Nie pogarsza to stanu oczywiście, ale też nic nie poprawia. Jednak to efekt placebo. Czasami też to kosztuje kupę pieniędzy

Natasha Geldon:. No dobra, a spotykacie się z przypadkami, gdzie ktoś dostał ten wyrok, że ok, trzeba wszczepić endoprotezę w kolanie. I przychodzi do Was na trzy dni przed operacją I jest pytanie czy pomoże pan przygotować się w tym procesie?

Łukasz Kołodziejczyk: 3 dni to tak troszkę na ostatnią chwilę, więc tutaj mamy mało czasu.

Natasha Geldon: Bo czy ta świadomość pacjentów jest taka jasna i oczywista, że oni wiedzą, że operacja to jeszcze nie wszystko i tam jest cały kilkumiesięczny proces przed.

Czy w NFZcie się informuje pacjenta o tym, że jeszcze jakby podlega całemu procesowi rehabilitacji zanim się dojdzie do tego punktu ostatecznego.

Patryk Jatczak: Dobre pytanie. Ja rzadko się spotkałem z tym, że lekarz dosłownie na palcach jednej ręki zalecił rehabilitację przynajmniej tyle co się da i operacja będzie za pół roku. Raczej to jest kwestia szukania tych osób albo informacji od rodziny. Że warto jeszcze sprawdzić coś z tym podziałać. Może żeby było później też łatwiej.

Łukasz Kołodziejczyk: Powoli to też zaczyna się zmieniać. Coraz więcej jednak jest takiej świadomości i coraz więcej też faktycznie lekarze odsyłają na taką rehabilitację przedoperacyjną. Natomiast jeszcze cały czas niestety jest to zbyt rzadkie jak być powinno.

Kamil Kozakowski: A trzeba powiedzieć jasno, że w 3 dni nie da się zrobić nic przed takim zabiegiem.

Łukasz Kołodziejczyk: Takie minimum 6 tygodni przed zabiegiem, ale…

Kamil Kozakowski: A nawet powinno być więcej, troszeczkę.

I tutaj ta częstotliwość spotkań nawet nie musi być aż tak duża. Oczywiście to jest bardzo indywidualne, natomiast już działania po prostu nawet te robione w domu, będą pomagały w przygotowaniu się do takiego zabiegu. Tylko tutaj mówimy bardziej o takich okresach liczonych w miesiącach powiedzmy 3 4 miesiące to naprawdę jest relatywnie mało, bo jakiekolwiek zmiany, które zachodzą w mięśniach, jakiekolwiek zmiany, które zachodzą w stawach, jeśli chodzi o stabilność, czucie tego kolana. To są naprawdę miesiące. I tutaj w trzy dni nie można zrobić moim zdaniem nic.

Natasha Geldon: Tym bardziej, że pewnie zazwyczaj wiedząc, że będziemy mieć operację, to ten czas gdzieś tam mamy. Bo nie wierzę, że terminy są tak bliskie, że przychodzę z czymś w kolanie i na drugi dzień mogę mieć operację.

Kamil Kozakowski: Powiedziałem, że nie można zrobić nic.

Może można zrobić jedną rzecz. Można po prostu porozmawiać z fizjoterapeutą, tak, żeby on przedstawił, jak ten proces po operacji powinien wyglądać i z takiej perspektywy edukacyjnej do tego tematu podejść, żeby po prostu wyjść ze szpitala.

Łukasz Kołodziejczyk: A jak wiadomo, kiedy ma się zgłosić?

Patryk Jatczak: A nawiązując jeszcze do tego, co wcześniej Łukasz powiedział na temat tych kilku miesięcy rehabilitacji też. Tak jak wspomnieliśmy wcześniej. Warto zaznaczyć fakt, że ta rehabilitacja przed zabiegowe może w dużym stopniu poprawić komfort życia pacjenta do czasu operacji.

Natasha Geldon: Czyli jeśli wiecie np., że ktoś w Waszej rodzinie albo Wy niestety macie przed sobą wizję operacji wszczepienia endoprotezy w kolanie, to może warto wysłać ten odcinek bliskim znajomym przyjaciołom i pozwolić im posłuchać co mówią moi koledzy po fachu odnośnie tego jak się można przygotować do operacji, bo jak widać nie zawsze jest to widzę taka powszechna i troszeczkę czasem możemy sobie pomóc. Ja bym jeszcze tylko chciała w jakiś takich krótkich, prostych słowach usłyszeć od Was jak wygląda ta operacja i operacja bardziej niż zabieg.

To jest jednak poważna sprawa. Jeśli byście przybliżyli tak szybko, no bo jakby nie o tym jest podkast? Ale Kamil wcześniej wspomniał, że to jest dosyć inwazyjny.

Patryk Jatczak: Kolano po samym zabiegu wygląda dosyć nieciekawie, bo jest kreska od. 5 około centymetrów nad kolanem, wzdłuż całego kolana rzepki do 5 centymetrów pod kolanem. Część kości podudzia jest ucięta i część kości uda ucięta. W to miejsce jest zaaplikowana proteza. Rzepka zazwyczaj zostaje nasza, aczkolwiek bywa to różnie.

Łukasz Kołodziejczyk: Jest to operacja, która jest po prostu bardzo inwazyjna. Jeżeli się spojrzy na to nawet jak duże jest cięcie na samym przodzie kolana. Żeby się dostać do tego stawu i go wymienić. To jest naprawdę spora, spora blizna.

Natasha Geldon: A tak trochę jak wymiana części w aucie, tylko że tam nie trzeba nic ciąć.

Łukasz Kołodziejczyk: Można odkręcić, przykręcić i może nie być śladu. Natomiast tutaj jednak nacinamy tkanki i te tkanki później muszą się również zagoić. Więc tutaj jest to największa różnica.

Natasha Geldon: Ta operacja to może być ostateczność. Wszystko zależy od odpowiedniej pracy, też od przygotowania się z takimi specjalistami jak właśnie Patryk, Łukasz czy Kamil u nas w studio. Czy chcielibyście jeszcze coś dodać zanim zakończymy ten odcinek, który mówi o tym, co się dzieje przed operacją endoprotezy?

Kamil Kozakowski: Że operacja protezy to ostateczność i zdecydowanie warto zacząć od rehabilitacji tych 3 4 miesięcy, bo bez tego tak naprawdę nie wiemy w ogóle czy ta operacja jest nam potrzebna już tu i teraz, czy da się ją jeszcze troszeczkę odciągnąć, a co za tym idzie zmniejszyć szanse na to, że taka endoproteza czy to operacja rewizyjna, czyli ponowna wymiana endoprotezy po tym jak ta się zużyje będzie potrzebna i czy ona będzie przebiegała w krótkim odstępie czasu.

Patryk Jatczak: Popytajcie jeszcze swoje babcie, swoich dziadków czy czasami u nich już nie jest to stan wskazujący na endoprotezę albo chociaż na to, żeby wpaść i zobaczyć co tam w kolanach siedzi.

Łukasz Kołodziejczyk: Generalnie jeżeli już jest potrzeba wykonania endoprotezy to im później tym lepiej i też jeżeli się okaże, że ten stan już jest faktycznie taki zaawansowany, że ta endoproteza jest potrzebna, to w momencie zapisania się już na operację, to warto już wtedy myśleć, co mogę zrobić przed zabiegiem, żeby się jak najlepiej do niego przygotować.

Żeby później jak najszybciej wrócić do sprawności. Od razu po zapisaniu się skonsultować się z fizjoterapeutą, żeby omówić cały proces. Ale to już jeżeli jest taka potrzeba tego zabiegu na sto procent.

Kamil Kozakowski: I pamiętać należy pamiętać o tym, żeby szybko reagować na te zmiany, które się dzieją w wieku wcześniejszym, na urazy, bo naprawdę wielu, myślę, że wielu endoprotez dałoby się zapobiec, gdyby po prostu wcześnie, na etapie wieku 20, 30, 40 lat zajęłyby się tymi problemami, które nas teraz dotykają czy jakimiś urazami, nie zaniedbywało ich.

Łukasz Kołodziejczyk: Nie bagatelizować swoich objawów. Jeżeli jesteście w wieku 30 40 lat i odczuwacie jakieś bóle w obrębie kolana, to warto tego nie odkładać na później, tylko zająć się tym tematem, żeby po prostu nie narobiło się tych problemów ze zdrowiem coraz więcej.

Natasha Geldon: Myślę, że chłopaki w kilku żołnierskich słowach prostych, obrazowych przybliżyli Wam temat tego, jak wygląda sytuacja z kolanem, który gdzieś tam w dalszej perspektywie ma podlegać endoprotezie, zabiegowi endoprotezy. Na tym chyba skończymy już dzisiaj. Mamy nadzieję, że się też nie boicie za bardzo. Po prostu przyjdźcie, jak macie jakiś problem.

Możecie dać nam łapkę w górę na YouTube. Jak to się mówi dzisiaj subować kanał. Jesteśmy też na Spotify i iTunes. A rozmawiali dla was dzisiaj Patryk Jatczak.

Patryk Jatczak: Dzięki

Natasha Geldon: Łukasz Kołodziejczyk

Łukasz Kołodziejczyk: Dziękuję

Natasha Geldon: I Kamil Kozakowski.

Kamil Kozakowski: Dziękuję.

Natasha Geldon: Prowadziłam ja, Natasza Geldon. Dzięki i słyszymy się w następnym odcinku. Jak się domyślacie, będzie to wszystko to, co dzieje się po operacji endoprotezy kolana.