Artroskopia barku- wszystko, co musisz wiedzieć, żeby wrócić do sprawności

Natasha Geldon: Cześć, słuchasz podcastu talks4life. Nazywam się Natasha Geldon i czasami się nie przedstawiam, ale to jest mój głos. Dzisiaj rozmawiamy z naszymi specjalistami z Fizjo4life w Warszawie o operacji stawu ramiennego, o artroskopii przede wszystkim i o tym, jak wygląda jak przebiega i co się dzieje tuż po, ale też w dłuższej perspektywie.

Co robić po operacji, żeby wrócić do stanu użyteczności i zdrowia. I rozmawiamy dzisiaj z Michałem Kaczorowskim, Piotrkiem Nadulskim i Bartkiem Pietruszewskim. Chłopaki, powiedzcie mi zatem o tej artroskopii. Jak już wspomnieliśmy w poprzednim odcinku, którego możecie posłuchać, nie jest super inwazyjnym zabiegiem, ale jednak jest. Jednak coś się tam nacina, coś się wprowadza do tego stawu, do naszego barku. Więc jak to wygląda przy operacji i po z pacjentem?

Michał Kaczorowski: Z reguły wygląda to tak, że zabieg jest wykonywany w znieczuleniu ogólnym, czyli pacjent śpi, a po samym zabiegu pacjent dość szybko jest wypisany do domu, bo najczęściej dzieje się to w pierwszej dobie lub w drugiej. Czyli bardzo szybko wracamy do domu.

Natasha Geldon: Jest tam jakiś NFZowski turnus przewidziany z fizjoterapeutą czy jak to wygląda?

Bartek Pietruszewski: Oczywiście tak za trzy lata po operacji. Także mimo wszystko polecam wybrać się trochę szybciej, bo im szybciej rozpoczniemy tą rehabilitację po operacji tym będzie miała ona większą skuteczność. No i przede wszystkim dużo szybciej dojdziemy do tego…

Michał Kaczorowski: Jeszcze myślę, że warto dodać, że artroskopii tak jak w poprzednim odcinku Bartek wspomniał jest wykonywana poprzez wprowadzanie narzędzi przez małe nacięcia w ciele w tak zwane porty, portale i dzięki temu nie ma jednego długiego nacięcia, więc nie ma też dużej blizny po operacji.

Natasha Geldon: Ale blizna jest

Michał Kaczorowski: Jest to kilka takich małych jak po. porównajmy to do blizny po szczepionce, ale jest dużo bardziej estetyczna niż takie duże cięcie, więc to na pewno też na plus.

Natasha Geldon: Czy taka blizna też się kwalifikuje do tego, żeby pracować z nią w gabinecie fizjoterapeuty? Bo wiadomo, blizny mogą przeszkadzać. Oprócz aspektów wizualnych też czasami potrafią po prostu ten bark też unieruchamiać troszeczkę?

Bartek Pietruszewski: Oczywiście my zazwyczaj patrzymy na blizny właśnie z punktu widzenia estetycznego. Natomiast główną rzeczą, nad którą chcemy pracować w gabinecie, jest to, co dzieje się pod skórą. Tam również powstają blizny.

Ta rana pomimo tego, że nacięcie jest nieduże, to tą rurkę ten przyrząd wsadzamy głęboko w staw. W związku z czym my chcemy jak najbardziej pracować z tymi tkankami, żeby nie powodowały one jakichś ograniczeń w zakresie ruchomości, jeżeli te tkanki są ze sobą sklejone i żeby nie powstawały jakieś rzeczy w postaci zrostów i mogą nam bardzo uprzykrzyć życie.

Natasha Geldon: Czyli podsumowując w którym momencie powinniśmy zacząć rehabilitację? Powinniśmy mieć świadomość, że trzeba iść do fizjo, bo trzeba zacząć pracę z tym, z tym barkiem, z tym stawem.

Michał Kaczorowski: Jeśli osoba nie przygotowała się do zabiegu i nie była przed artroskopią u fizjoterapeuty, to to myślę, że warto udać się na pierwszą wizytę do gabinetu jak najszybciej, ponieważ fizjoterapeuta przede wszystkim wyjaśni. Jak będzie wyglądała rehabilitacja, na co pacjent musi uważać, a czego nie musi się obawiać. Bo mimo tych zaleceń, które pacjenci dostają na kartce, to często nie do końca wiedzą, jak się zachować, odnaleźć w tej nowej sytuacji.

Piotr Nadulski: Kartka przyjmie wszystko.

Michał Kaczorowski: Dokładnie, ale fajnie, żeby w praktyce fizjoterapeuta wyjaśnił, co jest ważne, na co trzeba uważać.

Bartek Pietruszewski: Dodatkowo pomimo tego, że sam zabieg i ta chwila po zabiegu jeżeli chodzi o miejsce operacji zazwyczaj boli dużo mniej niż nam się wydaje, to rzeczywiście nie doskwiera nam bardzo. To poprzez unieruchomienie, które po tej artroskopii następuje barku, sąsiednie tkanki w postaci odcinka szyjnego kręgosłupa, okolica łokcia, czasem nawet nadgarstka potrafi naprawdę nam zacząć doskwierać. I to, że my się wybierzemy nawet w drugiej, trzeciej dobie po operacji do fizjoterapeuty. Nie oznacza, że od razu on będzie pracował z samym barkiem w sobie, ale zdecydowanie jest w stanie zwiększyć komfort naszego życia.

Natasha Geldon: Na czym polega unieruchomienie takiego stawu po operacji?

Michał Kaczorowski: Z reguły pacjent od dwóch do sześciu tygodni musi chodzić w ortezie. Orteza umiejscawia naszą rękę przy brzuchu, czyli przedramieniem dotykamy brzucha i w tej pozycji przez 2 6 tygodni trzymamy rękę.

Natasha Geldon: Jak się kiedyś na to mówiło temblak?

Michał Kaczorowski: Dokładnie i czemu mówimy 2 6 tygodni to jest bardzo duża rozpiętość, ponieważ zależnie od zabiegu, zależnie od chirurga i techniki, którą wykonywał. Ten czas będzie się różnił, więc tutaj słuchamy się przede wszystkim zaleceń lekarza, który wykonywał zabieg i który przygotowywał wypis.

Natasha Geldon: No dobra, ale czy to oznacza, że kompletnie jakby nie pracuje się z fizjoterapeutą nad tym ruchem stawu po operacji?

Piotr Nadulski: To już będzie znowu zależało od konkretnych zaleceń i tego, co było robione podczas zabiegu.

Idealne środowisko jest takie, kiedy fizjoterapeuta ma możliwość kontaktu z lekarzem, który tą operacje wykonywał. Taki mniej, powiedzmy, idealny scenariusz, to jest posiadanie konkretnych zaleceń, takich milowych punktów nazwijmy to, może nawet pierwszy miesiąc po operacji na kartce właśnie od ortopedy dla fizjoterapeuty.

Nawet nie dla Ciebie jako osoby, która tego doświadczyła, ale dla fizjoterapeuty. Żeby wiedział też co robić, a czego nie, bo lekarz takie zalecenia daje nie bez powodu. Przynajmniej chcielibyśmy, żeby tak było i teraz właśnie od tego będzie zależało, co już fizjo w gabinecie po tym zabiegu będzie robił, bo nieraz znowu nie może stricte podziałać z barkiem, ale to, co już wspomniał Bartek. Napięcie karku okolicznych tkanek może zmniejszyć, co spowoduje, że będziemy się lepiej czuli, ale też nas uspokoi i przedstawi proces krok po kroku, który będzie właśnie Cię czekał przez najbliższe kilka bądź kilkanaście tygodni.

Natasha Geldon: Jak będzie wyglądał? Przybliżony, bo wiem, że zaraz mi powiecie, że to wszystko zależy jest kwestią indywidualną. Jak wygląda taki przybliżony proces w czasie po operacji?

Bartek Pietruszewski: Generalnie w większości zabiegów wydaje mi się, nie licząc tylko zabiegów, którym czyścimy zestaw np. jeżeli znajdują się tam jakieś elementy kostne, które tam zostały po złamaniu czy powstały zwapienia. I my tylko tą metodą artroskopii wyciągamy te elementy.

Poza tym prawdopodobnie przez pierwsze dwa tygodnie po operacji my będziemy raczej pracować na tych tkankach sąsiednich. Potem powolutku zaczynamy wprowadzać zazwyczaj zakres ruchomości, który nie powoduje żadnych dolegliwości bólowych. I to jest już proces, w którym powoli zaczynamy mieszać te techniki manualne z ruchowymi. Więc ja osobiście w większości przypadków okolica między czwartym a szóstym tygodniem już współpracuję z trenerem, który ten proces wspomaga.

Natasha Geldon: A czy są rzeczy, których absolutnie należy unikać po operacji, po artroskopii?

Piotr Nadulski: Jeżdżenia na hulajnodze? Tak mi się skojarzyło. Był pewien filmik sławny w internecie. To jest taki żarcik sobie pozwoliłem rzucić.

Bartek Pietruszewski: Na pewno będą to pozycje u osoby, u której wystąpiło zwichnięcie barku, to będą to skrajne pozycje, w których to zwichnięcie nastąpiło. Jeżeli chcielibyśmy podrapać się po łopatce, to na plecach to jest pozycja jedna. A druga opcja mówi jeżeli chcielibyśmy wysokiej osobie przybić piątkę.

Natasha Geldon: To z drugiej strony z tezą chyba ciężko to zrobić.

Bartek Pietruszewski: Oczywiście. Natomiast znam przypadki nawet u siebie, z gabinetu, kiedy osoby po operacji czuły się tak fantastycznie, że postanowiły tej ortezy nie nosić i rzeczywiście takie pozycje chciałyby przyjmować. To są na pewno rzeczy, których przez ten pierwszy okres, dopóki nie wypracujemy komfortowego zakresu i nie ustabilizujemy tego barku, to są to ruchy niebezpieczne, ponieważ abstrahując od tego najpoważniejszego urazu, jaki może być zwichnięcie, to możemy uszkodzić struktury, które były szyte w barku podczas artroskopii.

Natasha Geldon: Odwołując się i wracając jeszcze do takich życiowych podstaw, czyli jak spać, jak sięgać po filiżankę kawy, Macie jakieś takie bezpieczne tipy, takie podpowiedzi co można zrobić, żeby sobie tym snem, leżeniem, sięganiem po coś, jakby nie zaszkodzić pooperacyjnie?

Piotr Nadulski: Na pewno tutaj raczej będziemy wykorzystywać tą rękę, która operacji poddana nie była. Czyli jeśli mamy unieruchomioną, zoperowaną rękę prawą, to staramy się używać lewej. Nie może być nic prostszego. Jeśli chodzi o pozycję do snu. Na pewno nie spałbym na ręce która była poddana zabiegowi.

Nie spałbym na brzuchu jeśli mamy ortezę założoną i tak jak wspominał Michał nasze przedramię dotyka do brzucha no to raczej nie dogniatałbym sobie tej ręki między naszym brzuchem a łóżkiem tylko raczej spał na plecach lub na drugim boku. Oczywiście z tym snem różnie bywa. Nie kontrolujemy tego, co się dzieje w trakcie snu.

Natomiast raczej jeśli zrobimy coś, czego potencjalnie byśmy chcieli unikać, to ból nas wybudzi. I to nie jest tak, że natychmiast o nie. Przewróciłem się na tę rękę podczas snu i reoperacja mnie czeka. Aż tak to się nie dzieje. Ja się z takim przypadkiem przynajmniej nie spotkałem.

Bartek Pietruszewski: Ja również pacjentom przekazuję taką sprawę, że jeżeli są w stanie, to żeby jak najszybciej schodzi z leków przeciwbólowych.

Po zabiegach operacyjnych wszelkich. My dostajemy zawsze receptę na Tramal opioid, który jest wyjątkowo mocnym lekiem przeciwbólowym, który całkowicie. Naprawdę, po tym się nie czuje prawie nic w tym obszarze, w związku z czym dużo łatwiej jesteśmy w stanie wykonać ruch, który jest dla nas szkodliwy, a nasz organizm, jeżeli coś się w danym miejscu wydarzyło potrafi wysłać nam bardzo fajną informację, że akurat ten ruch jest dla nas zły i dostaniemy tą informację na tyle szybko, że to nie będzie zakres, który może uszkodzić w jakikolwiek sposób tą tkankę.

Piotr Nadulski: Ja bym zwrócił na jeszcze jedną bardzo nieoczywistą jeszcze w dzisiejszych czasach rzecz, że jeśli chodzi o postępowanie pooperacyjne i nie tylko. Ale jeśli mamy unieruchomione, tą naszą przykładowo prawą rękę, to możemy ogólny trening robić całego ciała. Znowu, niemalże natychmiast możemy chodzić na spacery. Możemy robić normalny trening siłowy nóg, możemy robić trening ręki zdrowej, nieunieruchomionej.

Natasha Geldon: Popularna opinia faktycznie. No bo generalnie mamy taką wizję. Panuje chyba w społeczeństwie, że jak jest operacja, to już nic tylko leżeć i pachnieć ładnie.

Piotr Nadulski: Zwłaszcza, że mamy doniesienia znowu z literatury o czymś takim jak edukacja krzyżowa, która mówi nam o tym, że no powiedzmy trenując upraszczając bardzo temat trenując ciało wokół uszkodzonej unieruchomionej kończyny i tak wpływamy na funkcje i szybszy powrót do sprawności czy utrzymanie większej masy mięśniowej na tej właśnie uszkodzonej czy też unieruchomionej kończynie to myślę, że można jeszcze podciągnąć pod początek tego podcastu, czyli jak wygląda ta rehabilitacja? To w pewnym sensie pełny trening możemy zacząć od razu.

Natasha Geldon: Czy nie jest tak, że to jest wyrok? Jesteście przykuci na forever już do swojego łóżka, musicie leżeć na plecach i nic więcej się nie wydarzy w waszym życiu.

Bartek Pietruszewski: Ja bym powiedział wręcz przeciwnie. U osób, które z tym sportem wiele do czynienia wcześniej miały, to. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że po tej operacji będą się ruszać dużo więcej.

Natasha Geldon: No właśnie, a czy jest różnica pomiędzy tym, jak traktujecie pacjentów, którzy wcześniej byli aktywni fizycznie? I mówię tutaj o takiej zwykłej aktywności przeciętnego człowieka w stylu jeżdżę na rowerze, biegam itd. Ale jest jeszcze. Sportu niezawodowego, tylko takiej rekreacji. Zupełnie inaczej traktuje się pacjentów, którzy w ogóle nie mieli żadnej aktywności fizycznej, a jeszcze inaczej sportowców zawodowych. Czy ten proces rehabilitacyjny jest raczej podobny? W jakiś tam pierwszych fazach dla wszystkich?

Michał Kaczorowski: Te żelazne ramy, schematy po operacji są podobne, ale osoby, które były wcześniej aktywne albo przygotowały się do operacji, z reguły osiągają te milowe checkpointy kamienie, o których wspomniał Piotrek dużo szybciej.

I wtedy my przyspieszamy, dlatego, że możemy sobie na to pozwolić. Tkanki goją się podobnie, więc oczywiście ten pacjent w drugim tygodniu nie będzie robił wszystkiego. Ale faktycznie pacjenci aktywni dużo szybciej wracają do zdrowia. Dlatego my bardzo dużo mówimy o przygotowaniu do operacji, bo wtedy powrót jest dużo przyjemniejszy

Piotr Nadulski:. Co się też mocno z tym wiąże. Ja bym zwrócił uwagę, że różnice nawet większe niż stricte w funkcji ciała, w tym jak ono się rusza, mogą być ewentualnie w kwestiach takich znowu psychicznych. Inaczej możemy podchodzić może nie pod kątem ćwiczeń, a tego jak rozmawiamy z konkretną osobą, bo innych komunikatów, innego rodzaju wsparcia może potrzebować osoba skrajnie innych osoba, która której to jest w ogóle pierwszy raz w życiu, która się ruszała mało lub nie ruszała wcale. Zupełnie inny będzie sposób rozmowy z osobą, która jest doświadczona w bojach zarówno sportowych, jak i urazowych.

Natasha Geldon: Zaraz przygotowuje się do igrzysk na przykład. I chce wrócić do tej sprawy.

Piotr Nadulski: Chociaż tutaj taka ciekawostka. Paradoks jest taki, że obserwuję na sali, że dużo trudniej jest zdzierżyć przerwę osobom, które wspinają się tylko i wyłącznie dla siebie i dla rekreacji niż sportowcom zawodowym. I nieraz rekreacja bywa tutaj gorsza i trzeba te osoby bardziej hamować niż zawodowego sportowca.

Natasha Geldon: No właśnie Piotrek, bo ty masz trochę wspólnego ze wspinaczką. Sam się wspinasz, masz też gdzieś prowadzi warsztaty dla wspinaczy. Jak z twojej perspektywy powinna przebiegać i ile będzie trwał dla wspinacza osoby, która się wspina taki proces rehabilitacyjny.

Piotr Nadulski: Znowu będą ramy czasowe będą otwarte, bo zależy też jak otwarta operacja. Tak otwarte ramy nie wiemy dokładnie. Albo inaczej to będzie zależało od tego, ile struktur i w jaki sposób były podczas zabiegu traktowane. To jest pierwszy punkt, drugi będzie to też zależne od tego, jaki to jest rodzaj wspinaczki i jaki poziom sportowy na ściance dana osoba prezentuje.

Na pewno do takiego sportu w dużej ilości przypadków będzie można wrócić do bardzo wysokiego poziomu uprawiania tej dyscypliny, ale tutaj proces będzie troszkę dłuższy niż u przeciętnego człowieka niższy niż w generalnej populacji. Dlatego, że ścianka wspinaczkowa będzie wymagała znacznie więcej. I nie wystarczy taki podstawowy poziom siły, żeby ściągnąć sobie paczkę kawy z półki i sięgnąć wysoko.

Tutaj musimy też sobie mocno wziąć pod uwagę to, że ten bark musi działać siłami szarpiącymi, bo na ściance mamy elementy skoków. Kiedy faktycznie się zawieszamy na jednej ręce, bujamy się całym ciałem wokół tej ręki. No i to już są ogromne obciążenia. I takie rzeczy najpierw trzeba zrobić w warunkach kontrolowanych, treningowych, zanim osoba sobie na ściankę wspinaczkową wróci. Znowu, zanim to zrobimy, tu mamy najprostsze rzeczy jak unoszenie ręki po prostu z ziemi nad głowę np. czy po prostu podniesienie ciężarka i 1 kilogram mówiąc przysłowiowo. Dopiero później takie fajne rzeczy, które się dzieją na ścianie.

Natasha Geldon: Jeśli zatem wspinasz się na ściance, to to był fragment zdecydowanie dla Ciebie. Ale może jest tak, że kilka informacji z naszego podcastu, który teraz nagrywamy jest przydatnych, więc podziel się nim.

Taka nasza mała prośba. Ze znajomymi, z rodziną, z bliskimi. Może znasz kogoś, kto jest po artroskopii stawu ramiennego albo się do niej przygotowuje i najzwyczajniej w świecie tipy od chłopaków tutaj dzisiaj pomogą tej osobie przejść dany proces. Znajdziesz nas na Spotify, znajdziesz nas w iTunes, w Apple Podcast, na Youtube także. Technika dowolna. A my jeszcze wróćmy do tego procesu rehabilitacyjnego po artroskopii stawu ramiennego. Mówiliśmy o wspinaczce, to jest może gdzieś tam mniejszy procent, bo jednak nie jest to sport uprawiany przez większość społeczeństwa. Większość społeczeństwa może sobie nie wiem, biegać, jeździć na rowerze, jeździć na rolkach czy chodzić na basen?

A czy na przykład zabrania się takich aktywności już po którymś tam procesie rehabilitacji swoim pacjentom? Czy jest tak, że pacjenci czegoś nie będą mogli robić po artroskopii stawu ramiennego?

Bartek Pietruszewski: Wydaje mi się, że przy jednym z poprzednich odcinków rozmawialiśmy o tym, że dla naszego ciała generalnie nie ma złego ruchu.

To jest kwestia tylko dobrania obciążenia i objętości. W związku z czym jeżeli prawidłowo przeprowadzimy rehabilitację, nauczymy człowieka na jakie rzeczy zwracać uwagę podczas tych ćwiczeń i ten proces w pełni przebiegnie prawidłowo, to wydaje mi się, że po artroskopii mówimy o klasycznych urazach, nie jakichś takich bardzo skomplikowanych, gdzie tych struktur rzeczywiście było bardzo dużo uszkodzonych, to raczej możemy wrócić do uprawiania każdego możliwego sportu.

Natasha Geldon: Czyli basen i pływanie żabką też przejdzie?

Bartek Pietruszewski: Jak najbardziej. Tylko tak po prawidłowo przeprowadzonej rehabilitacji, ponieważ jeżeli tej rehabilitacji nie przeprowadzimy w pełni od początku do końca, to może podczas pływania raczej barku nie zwichniemy ponownie. Natomiast może to się wiązać z nasileniem objawów.

Natasha Geldon: A rower?

Michał Kaczorowski: Tutaj będzie podobnie. Zależnie od tego, do jakiej aktywności chcemy wrócić, to będziemy mogli sobie na to pozwolić w różnym czasie. Tak jak Piotrek wspomniał o wspinaczce, która jest bardzo wymagająca i często wspinacze muszą wisieć przez kilka sekund na jednej ręce, to wtedy na pewno będzie to cel odległy, jeśli chodzi o rower jeśli mamy zakres ruchu, który pozwala nam usiąść na rowerze, oprzeć się o kierownicę, jeśli nasze mięśnie, nasz zestaw ramion nie boli w tej sytuacji, to prawdopodobnie pomału zaczynamy na tym rowerze jeździć. Co więcej, jeśli mamy pacjenta, który uwielbia jeździć na rowerze, akurat zbliża się sezon, to to będzie nasz cel rehabilitacji. Do tego będziemy zmierzać i zrobimy to jak najszybciej. Ale oczywiście nie możemy wszystkiego przyspieszyć.

Piotr Nadulski: Też musimy zwrócić uwagę, że może warto by było zacząć w miarę możliwości od rowerka stacjonarnego. Tu już chodzi mi o to, co się dzieje stricte w trakcie jazdy i bycia opartym o kierownicę. Przecież też mamy różne pozycje, różne rowery i to znowu komplikuje jeszcze sprawę, ale na rowerku stacjonarnym raczej się nie wywrócimy. I teraz fajnie jest, żeby na początku zobaczyć jak tam sobie radzi nasza ręka. Właśnie. Takiej wersji domowej czy nawet na siłowni. Zanim wyjedziemy w ruch uliczny, w ruch pieszych, gdzie jednak ryzyko jakiegoś nieszczęścia nawet nie z naszej winy niestety, ale jest większe. No i fajnie by było nie upaść po prostu na bark, który był operowany kilka tygodni temu.

Natasha Geldon: Wiecie czemu ja was tak cisnę? To najczęściej pojawiające się pytania jak udajemy się o opinię do tzw. wujka Google, czyli kiedy mogę zacząć jeździć na rowerze, kiedy mogę zacząć pływać. I chyba warto, żeby wybrzmiało to, co moi koledzy po fachu mówią, że to jest kwestia bardzo indywidualna i że to nie jest tak, że oni wam obiecają za chwilę, że po 4 tygodniach zaczniecie znowu biegać, no bo tak się nie da. Ale jeszcze chyba jedno z ostatnich pytań takich na zakończenie. Chociaż nie chcemy straszyć i myślę, że nie będziemy straszyć. Czy w trakcie procesu rehabilitacji możemy się spotkać z jakimiś powikłaniami po artroskopii?

Bartek Pietruszewski: Ja w gabinecie najczęściej spotykam się z zaburzonym zakresem ruchomości, że jeżeli jakieś powikłanie występuje, to najczęściej wszelkie objawy wynikają z tego, że też jeżeli nie możemy funkcjonować z kończyną w pełnym zakresie, do jakiego została stworzona, to zaraz pojawiają się bóle napięciowe. Jeżeli nie mamy pełnego zakresu, to też nie mamy za bardzo możliwości pracować nad stabilizacją tej kończyny, co docelowo może się łączyć z najpoważniejszym powikłaniem podczas rehabilitacji pooperacyjnej, że dojdzie do ponownego zwichnięcia tego barku. Także to jest rzecz, którą najczęściej widzę, z której też potem wszystkie pozostałe powikłania się łączą.

Natasha Geldon: A czy często zdarza Wam się sytuacja, w której pacjent nie wiedział o tym, że może się przygotować do operacji i po operacji po raz pierwszy w życiu widzi fizjoterapeutę na oczy? Często macie takie case?

Bartek Pietruszewski: Coraz rzadziej. Jeżeli chodzi o barki, wydaje mi się, że dosłownie przez ponad trzy lata pracy spotkałem się z jedną sytuacją. Kiedy przyszła do mnie osoba, która po dwóch miesiącach po operacji, kiedy ten bark bolał coraz bardziej, przyszła się skonsultować, co się dzieje i dlaczego to nie wraca do stanu wyjściowego tak jak zostało to obiecane.

Natomiast zdecydowanie coraz częściej ludzie nawet przychodzą przed operacją, żeby przygotować się. No i po operacji wtedy wiadomo też, jak zostaną odpowiednio wyedukowani.

Michał Kaczorowski: Wydaje im się, że rehabilitacja po zabiegu jest dla wszystkich oczywista, ale samo przygotowanie. Sam temat przygotowania do zabiegu dopiero raczkuje w Polsce i zdarza się, że osoby przychodzą, chcą się przygotować, bo wiedzą, że jest taka potrzeba. Ale jednak niestety jest to jeszcze mniejszość.

Natasha Geldon: Jeśli więc słuchasz tego podcastu, to wiesz, że teraz warto poinformować wszystkich możliwych zainteresowanych o tym, że do fizjo trzeba przyjść jeszcze przed operacją. Czy chłopaki macie jeszcze jakieś słowo podsumowania?

Piotr Nadulski: No ja bym jeszcze w sumie dodał do tego jakby rehabilitacji przedzabiegowej, nawet jeśliby stan nie pozwalałby na to, żeby robić te ćwiczenia. Terapia manualna? Raczej nie sądzę, żeby tu była problemem, ale powiedzmy mamy jakieś przeciwwskazania, to i tak znowu terapeuta trener wytłumaczy nam proces zabiegu, tłumaczy nam proces pozabiegowy, bo po raz kolejny powinno być tak, że robi to lekarz, ale jednak też jest tak rzadko, więc od kogoś te informacje fajnie byłoby uzyskać, bo po prostu wiedząc co nas czeka, zazwyczaj czujemy się z tym lepiej.

Natasha Geldon: I też trochę mamy nadzieję nagrywając dla Was te podcasty, że przyczyniamy się do takiej rosnącej świadomości tego, że fizjoterapia po prostu prewencyjnie. Nie tylko już po wypadku zadba o wasze zdrowie.

Bartek Pietruszewski: Tak, przy tak poważnej rzeczy jak operacja na naszym ciele, zdecydowanie warto zasięgnąć opinii od kilku osób. Jeżeli jest konieczna, a później również co robić w trakcie całego procesu leczenia.

Natasha Geldon: Jeśli więc chcecie zasięgnąć opinii, możecie się wybrać do nas do Fizjo4life, porozmawiać z Michałem Kaczorowskim, Piotrkiem Nadulskim lub Bartkiem Pietruszewskim albo innymi naszymi specjalistami, tak jak ja dzisiaj z nimi rozmawiałam.

Mam nadzieję, że trochę się dowiedzieliście. Słuchajcie kolejnych odcinków, słuchajcie poprzednich odcinków, możecie je łatwo znaleźć. Ja nazywam się Natasza Geldon i bardzo Wam dziękuję i Wam, Michał, Piotrek i Bartek. Za tę rozmowę.