Dlaczego boli głowa – migrena, napięciowe bóle głowy i jak sobie z nimi radzić?

Michał Dachowski: Witam Was serdecznie w kolejnym podcastcie z serii Talks4Life. Dzisiaj o bólach głowy, o migrenach, o klastrowych bólach głowy, o napięciowych bólach głowy. Więc będziemy dzisiaj rozmawiać na temat tego, dlaczego boli Was głowa. Naszymi gośćmi są

Paulina Gawron: Paulina Gawron

Paulina Sobczak: i Paulina Sobczak.

Michał Dachowski: : Ja, Michał Dachowski. No dobra, to zacznijmy od tego, co ludzie nam mówią w gabinetach jak boli ich głowa.

Paulina Gawron: OK,  jak ludzie do nas przychodzą, to zazwyczaj mówią, że boli mnie głowa. I najczęściej pokazują gdzie ten ból się znajduje. I mówią od kiedy ta głowa boli?

Michał Dachowski: Przeważnie jest to długo. Ja rzadko spotykam się z pacjentem, który przychodzi do mnie i mówi, że od wczoraj boli mnie głowa.

Raczej to są historie. Lat. Tak że boli mnie długo ta głowa i próbowałem kilku rzeczy i nie działa. Biorę jakieś leki i to i to nadal się pojawia.

Paulina Sobczak: Zazwyczaj tak jest, że ten ból trwa od jakiegoś czasu. Tak jak mówiłaś lata, miesiące, Chociaż zdarzają się pacjenci, którzy pojawiają się u nas w gabinecie właśnie dlatego, że te bóle nagle z jakiegoś powodu zaczęły się pojawiać, nasilać w różnych okolicznościach i trochę są zagubieni, bo nie wiedzą co zrobić.

Michał Dachowski: I często te właśnie osoby od razu komunikują w swoim wywiadzie, że mają migrenę, że już sobie kwalifikują ten ból. Chociaż z mojego doświadczenia z pacjentami to najczęściej nie jest migrena i możemy sobie z tym poradzić.

Dlatego, że takie dwa bóle głowy najczęściej występują. To właśnie jest migrena i napięciowy ból głowy. I to, co już pokaże na samym początku, czyli gdzie boli głowa. Dużo może nam powiedzieć, czy to może być migrena, czy nie może być migrena?

Paulina Sobczak: Dokładnie tak, Bo najczęściej najłatwiej może jest człowiekowi powiedzieć, że jest to migrena, Bo zazwyczaj migrena kojarzy się po prostu z bardzo silnym bólem głowy, który powiedzmy nie jesteśmy w stanie jasno określić na początku przyczyny, dlaczego ta głowa nas boli.

Natomiast rzeczywiście bardzo, bardzo dużo przypadków gabinetowych, przynajmniej tych, z którymi ja się spotykamy w swojej praktyce, nie są to migrenowe bóle głowy.

Paulina Gawron:. W sumie to na szczęście nie są migrenowe bóle głowy. Żeby było łatwiej pacjentom troszkę rozróżnić te bóle głowy, które najczęściej są, czyli te napięciowe od migreny.

To z tymi migenami jest tak, że one są bardzo ostre. Są to ostre bóle. Pulsujące i najczęściej jednostronne. Tak z mojej perspektywy. Tak da się

Michał Dachowski: Tak to klasyfikują badania naukowe, że jest to raczej ból jednostronny.

Paulina Sobczak: Zazwyczaj będzie i to, co jest charakterystyczne dla bólów migrenowych. Jednak ten ból oka, uczucie bólu oka, kłucia oka albo coś za okiem.

Ból zaczynający się od środka głowy, troszkę od tyłu, wchodzące w to gałkę oczną jest charakterystyczny dla bóli migrenowych. Nierzadko bóle migrenowe w ogóle poprzedza jakieś zaburzenia widzenia wzroku. Pojawiają się różnego rodzaju światełka. Mogą się pojawiać ciemne plamki, ból samego oka, po prostu taki, który np. nas zmusza do tego, żeby zamknąć oczy.

Michał Dachowski: I też to jest ważne, że w tym właśnie bólu, migrenowym to nie może być ból, w klasyfikacji oczywiście takiej jakby bardziej medycznej, który trwa mniej niż 4 godziny. Tak? Nie na wakacjach, że boli mnie głowa, przeszedłem się  na spacer i przestała mnie boleć głowa to raczej to nie będzie już migrena.

To też taka ważna informacja dla Was. Ten ból musi trwać nawet do 72 godzin i to już mamy jakieś tam, powiedzmy dla nas takie działania, które wiemy o tym, że to będzie właśnie napięciowy ból głowy, który reaguje ze stresem, który reaguje z nawet jedzeniem. Tutaj taka szczególna rzecz to będzie czekolada. Coś jeszcze? Pamiętacie, co tam jeszcze ludziom takie rzeczy wywołuje? Bóle głowy.

Paulina Sobczak: Migrena też ma swoje triggery. No jest tak, że jeżeli my rozpoznamy sytuację, jakieś czynniki, które nam wywołują ten ból głowy, możemy ich unikną po prostu. Więc tutaj odnośnie czekolady i ogólnie jedzenia. Bardziej bym się kierowała w stronę migreny.

Myślę, że będzie to czynnik wyzwalający migreny. Jeden z. Często może to być na podłożu też alergicznym, bo mówimy tutaj o takich przyczynach metabolicznych. Bardzo często bóle migrenowe mogą być wywoływane przez nietolerancje histaminy, np. tak, bo po prostu ktoś jest wrażliwy. Są produkty wysoko histaminowe, w tym np. kakao, które znajduje się w czekoladzie.

I to może być jeden z triggerów wywołujących takie bóle migrenowe. Nawet mogą to być nietolerancje na różne inne produkty dodatki do żywności np. konserwujące jak duża zawartość siarczanów. Dlatego też instytut, który jest wszędzie tam, ale np. tak niektórzy kojarzą, że mają straszny ból głowy np. po czerwonym winie. To też jest takie charakterystyczne, ponieważ czerwone wino będzie miało…

Michał Dachowski: Poczekajcie, nie mówimy o 4 butelkach.

Paulina Gawron: Tak.

Paulina Sobczak: naprawdę nie wiem? Kilka łyków, mały kieliszek, taki niepełny, tylko załóżmy tak restauracyjny jako 125 mililitrów. I naprawdę te bóle migrenowe mogą się odpalić dosyć szybko. I są. Uporczywe, więc tak jakby różnego rodzaju składniki, składniki spożywcze, nietolerancje, nadwrażliwości są jednym z triggerów, które mogą wywołać te bóle migrenowe. Identyfikacja takich czynników pozwoli nam na to, żeby po prostu tych bóli unikać.

Paulina Gawron: Wydaje mi się, że też warto zwrócić uwagę na to, czy te bóle są podczas wysiłku fizycznego.

Generalnie w migrenach wysiłek fizyczny będzie potęgował ból głowy. Czyli jeżeli boli Was głowa, pójdziecie pobiegać, zrobicie sobie…

Michał Dachowski: W napięciowy uważam, że będzie zmniejszał objawy, bo powiedzmy, że jakaś aktywność fizyczna. Oczywiście nie maksymalne, nie jakieś siłowanie się ze swoimi rekordami, bo wtedy rzeczywiście napięciowy ból głowy mnoże się powiększyć, bo napięcie w ciele się powiększy, ale rower, spacer, przebiegnięcie się, napięciowe bóle głowy będzie zmniejszało.

Paulina Gawron: Zdecydowanie, żeby rozróżnić migreny od napięciowych bóli głowy. Właśnie dokładnie będzie zmniejszenie dolegliwości podczas aktywności fizycznej. Tak samo można by wziąć pod uwagę triggery tak jak mówiła Paulina w stylu zapachów, gdzie przy genach pewne zapachy, w sumie większość zapachów będzie po prostu..

Michał Dachowski: Intensywnych, mocnych

Paulina Sobczak: o perfumach np. odświeżacze.

Paulina Gawron: ale nie podczas bólu głowy. I tak samo nawet zapachy jedzenia. Człowiek, który ma migrenę zazwyczaj zamyka się w ciemnym pomieszczeniu. Leży i odpoczywa, bo światło i różnego rodzaju zapachy będą dla niego bardzo niekorzystne.

Michał Dachowski: Tutaj właśnie te zapachy czy inne doznania sensoryczne z otoczenia takie mocne. Tą migrenę będą również będą wywoływać. No bo takim kolejnym czynnikiem, który przy miganie musi się pojawić albo może się pojawić, albo często się pojawia. Chyba tak będzie. Najbardziej precyzyjnie to nudności. Czyli będzie nam tak jakby niedobrze, niedobrze. + jakaś fobia, czyli albo fobia do światła, albo fobia do dźwięków, tak, czyli nie będziemy dobrze tolerować. Jasnych, jaskrawych źródeł światła, jak i też ostrych dźwięków.

Paulina Sobczak: To tak czyli tak jak było już powiedziane, taka nadwrażliwość sensoryczna ogólnie występująca.

Paulina Gawron:To są też takie rzeczy, których jeżeli wiemy już, że mamy migreny, to są takie rzeczy, których warto unikać. Tak, osoby. Zresztą osoby, które mają migreny zdiagnozowane ona dobrze wiedzą, co ich bodźcuje.

I co powoduje, że ta migrena może się pojawić. Więc najlepiej po prostu unikać określonego rodzaju jedzenia, tak jak mieliśmy. Najlepiej też można skonsultować się z dietetykiem, żeby powiedział, co wykluczyć. Unikać po prostu takich trigglerów, które które się pojawiają i które spowodują migrenę.

Michał Dachowski:

Kolejną ważną rzeczą, która jest przy migrenach jest aura. Ona się może pojawić, ale. Też nie musi się pojawiać i jak już mamy aurę to jest to migrena. Tylko czym ta aura jest?

Paulina Sobczak:  Aura może objawiać się różnie. Właśnie takie objawy oczne możemy już zaliczyć do takich pierwszych objawów aury. Czyli mętny, choć można nazwać taki mętny wzrok, rozmazany obraz różnego rodzaju, jakieś takie świetliki pojawiające się przed oczami, migające. Czasami są to takie świetlne wężyki nawet. Które ktoś widzi i nie wie  co to jest. Może pojawić się w ogóle przez chwilę zaburzenie widzenia. Po prostu jakieś takie ciemne i ciemne plamki.

Michał Dachowski: Plamki takie też, że nie widać całego obrazu z oka

Paulina Sobczak: Tak. Nie trwa to zazwyczaj długo, natomiast pojawia się nagle i jakby bez konkretnej przyczyny.

Kolejnymi takimi charakterystycznymi objawami aury. To jest w ogóle samo poczucie, że to nadchodzi. Osoby, które doświadczają migreny, miały takie ataki migreny. One, jak to się mówi, czuć w kościach, że to nadchodzi. Może pojawiać się pewnego rodzaju lęk, niepokój. Czujemy, że nadchodzi, że coś się będzie działo.

Osoby, które to czują. To też z drugiej strony fajna sprawa, bo jak możemy się udać w jakieś miejsce, które będzie dla nas bezpieczne, jeżeli…

Michał Dachowski:plus nie wiem czy dobrze wiem, możecie może mnie poprawić? Wtedy chyba najlepiej brać leki, jeżeli ktoś już ma tą migrenę zdiagnozowaną gdy właśnie w tym czasie te leki, które są na migrenę najlepiej działają.

Paulina Sobczak: Tak w ogóle sytuacja jeżeli szybko zareagujemy, kiedy czujemy rzeczywiście, że jest ta aura, że ten atak się zbliża.

Możemy zastopować. Nie zawsze to jest jeden do jednego, że weźmiemy ten lek I to mija. Natomiast zdarza się tak, że potrafimy to zastopować.

Michał Dachowski: Ja też widziałem tą listę tych leków. Nie wymienimy tutaj wszystkich i to tutaj trzeba to powiedzieć, bo to trochę nie sprawa fizjoterapeuty, podawanie leków ani mówienia o lekach.

Tutaj musicie udać się do neurologa. Zrobić pełną diagnostykę, czy na pewno jest to migrena. Czy te wszystkie czynniki, o których mówimy? Na pewno macie i czy po prostu nie macie zwykłego napięciowego bólu głowy. I teraz właśnie chciałbym wrócić do teg, czy my jako fizjoterapeuci możemy coś zadziałać w ogóle z migrena? Czy jednak jest to tylko i wyłącznie sprawa dla lekarzy?

Czy możemy jakoś pomóc farmakologii? Naszymi technikami relaksacji mięśni czy nauką oddechu?

Paulina Gawron: Jeśli chodzi o terapię fizjo terapeutyczną, to jesteśmy w stanie pomóc pacjentom i zgłaszają się pacjenci z problemami migrenowymi. Ja z mojego punktu widzenia zauważyłam, że te migreny po takiej pracy fizjoterapeutycznej, po terapii manualnej, terapii czaszkowej, te migreny po prostu są rzadsze.

Michał Dachowski: Jeżeli są, to też są mniej, nazwijmy to ostre. Tak jakby trochę ich poziom jest taki, powiedzmy do zniesienia.

Paulina Gawron: ból nie jest taki intensywny i te napady są rzadsze i krótsze, więc na pewno w tym możemy pomóc. Ja nie pracuję z pacjentami, bo nie chcę, aby pracować w momencie, kiedy pacjent jest pacjent ma migrenę, bo nie widzę sensu.

Paulina Sobczak: Tak, no jeżeli jest  w trakcie silnego ataku migreny. Znowu mówimy o nim. Te osoby są nadwrażliwe sensorycznie i nadmiernie reagują na bodźce. Więc jeżeli dodamy im dodatkowych bodźców, no myślę, że to na pewno nie pomoże, a może pogorszyć. Powiedzmy szczerze, jeśli ktoś ma taki ból głowy, że ledwo otwiera oczy, bo światło go razi, dźwięki go drażnią, jest mu niedobrze, potrafi wymiotować, to nawet sama droga do tego gabinetu może być już męczarnią i w drodze może go spotkać kilka niefajnych sytuacji, które będzie odczuwał gorzej niż normalnie. Więc rzeczywiście, jeżeli jest w stanie tego ataku, no myślę, że nie ma sensu tutaj to wszystko w pewien sposób nasilać, bardziej pobudzać, no, w negatywnym znaczeniu tego słowa oczywiście.

Paulina Gawron:  Zazwyczaj ci pacjenci po prostu są też na mocnych lekach przeciwbólowych, na lekach przeciwwymiotnych i lekach uspokajających, więc dla nich najlepszą rzeczą jest po prostu posiedzenie w ciemnym pomieszczeniu, w domu, odpoczynek, wyciszenie się. I to nie jest ten czas, żeby chodzić po gabinetach,

Michał Dachowski: Tutaj też te techniki autorelaksacji, oddechu, nauka też tego kontrolowania oddechu, czy to jakby oddech kwadratowego, czy w ogóle troszkę wyciszania jakby. Wszystkiego co jest dookoła, będzie na nich pozytywnie działała i to przynosi fajne efekty. Ale musimy to chyba jasno powiedzieć.

Migreny jako takiej też nie możemy wyleczyć. Nie możemy tak zrobić, żeby się nie pojawiała. To co powiedziałaś wcześniej możemy wydłużyć jakby okresy między jedną migreną  a drugą. Te przerwy od migren. Ale myślę, że i tak kiedyś ona się może Tobie trafić, bo jakiś czynnik zadziała albo stresujący.

Albo to co mówiliśmy, jakieś już jedzenie, albo jakiś alkohol, jakieś picie. Będą one możliwe do wywołania, ale mogą być mniejsze.

Paulina Sobczak:  Tutaj różnie bywa, bo są takie sytuacje, takie przypadki, że bóle migrenowe trwają przez jakiś okres życia, ale nie trwają całe życie. One mogą się pojawić w dzieciństwie, potem zniknąć. Mogą pojawić się w okresie dojrzewania i trwać przez jakiś czas.

Michał Dachowski:I wtedy chyba myślimy o tym, że one są z powodów hormonalnych

Paulina Sobczak: mogą być hormonalne. Wiele czynników może mieć na to wpływ i czynników związanych z naszym stylem życia. Tego jak my traktujemy swoje ciało ogólnie, ale też tak jak mówisz na podłożu hormonalnym, na podłożu naczyniowym.

To są kwestie też metaboliczne samej tkanki naszych neuronów mózgu. Ale tutaj chyba nie będziemy już za bardzo się wgłębiać takie rzeczy. To jest naprawdę bardzo szeroki temat. Tutaj chcemy to zebrać trochę w kupę, kolokwialnie mówiąc i powiedzieć, jak my możemy pomóc naszym pacjentom, jak pacjent sam sobie może pomóc.

Bardzo szerokie spektrum, co też my z poziomu fizjoterapeuty, fizjoterapeuty, który interesuje się tematem, bo też nie każdy będzie się czuł dobrze w tym temacie. Ale osoba, która interesuje się tym tematem, uczy się, praktykuje może np. bardzo pomóc takiemu pacjentowi zidentyfikować te czynniki, które po prostu wpływają na odpalenie się tych bólów migrenowych, bo czasami człowiek nie mający takiego podłoża tak wiedzy po prostu nawet nie wie na co ma zwrócić uwagę, od czego zacząć. Tak więc chociażby czasami rozmowa, dobry wywiad, analiza pewnych czynników może już znacząco poprawić komfort życia pacjenta, bo po prostu będzie wiedział. Na co ma zwrócić uwagę, czego unikać?

Michał Dachowski: Teraz zobaczcie tu jeszcze jedno takie zdanie znalazłem w badaniach mówiące o tym, że migrena bez aury występuje przez co najmniej 15 dni w miesiącu przez trzy miesiące. Dopiero wtedy możemy mówić o migrenie.Trochę się zaskoczyłem, czyli zobaczcie jak dużo osób z bólami głowy od razu się nie kwalifikuje, żeby powiedzieć, że w ogóle mają migrenę. Jedno z badań to nie jest coś, co było zaskoczeniem oczach. Rzeczywiście, ja też byłem zaskoczony, ostry to jest jakby wyznacznik tego, czy to jest migrena czy nie.

Paulina Gawron: Tak jak mówiliśmy, cały czas powtarzamy, że migrena musi być zdiagnozowana przez neurologa.

Sami nie możemy stwierdzić, czy mamy migrenę, czy nie mamy migreny, więc najlepiej jeśli podejrzewacie coś takiego, to po prostu zgłoście się do neurologa i sprawa będzie jasna. Odpowiednie badania do wykonania i wtedy ścieżka będzie łatwiejsza. Najważniejsze znaleźć przyczynę, a później będzie już.

Będzie już troszkę łatwiej. Żeby poprowadzić pacjenta z migreną.

Paulina Sobczak: Tak i myślę, że też warto. Jeżeli się do takiego neurologa udamy, to wcześniej sobie nawet wygooglować, sprawdzić, po prostu poszukać neurologa, lekarza, który specjalizuje się w bólach głowy, bólach migrenowych. Bo też nie każdy neurolog taki, że tak powiem pierwszy z brzegu będzie w stanie…

Michał Dachowski: bo są neurolodzy nazwijmy to od kręgosłupa, a są trochę bardziej sprawdzający się w bólach głowy…

Paulina Sobczak: W każdej specjalizacji są można powiedzieć to trochę podspecjalizacje. Na pewno będzie dla nas to i czasowo i finansowo przede wszystkim korzystniej, jak od razu się udamy do osoby, która deklaruje się: tak wiem, co robię. Pomogę Ci.

Michał Dachowski:  I też coś takiego sobie spiszcie. Jak macie jakieś bóle głowy to też zastanówcie się kiedy  się nasilają, co robiliście dzień wcześniej, czy też może jedliście?

Gdzieś byliście, coś wąchaliście, co go nasila, a co Wam łagodzi. Wtedy ten lekarz czy fizjoterapeuta będzie miał dużo łatwiejszą pracę z Wami i szybciej też postawi diagnozę, a wy będziecie jeszcze pewniej mówili wywiad, co każdemu specjaliście bardzo pomoże, szczególnie w bólach głowy. Też tak powiedzieć, że my nie my zobaczymy ból głowy.

My nie zobaczymy w badaniu takiej jasnej przyczyny, bo czasami tylko naczyniowych. Może zobaczymy jakieś zmiany, które będą dla nas jasne i klarowne. A ta diagnostyka przy migrenie trwa bardzo, bardzo długo.

Paulina Sobczak: Tak, żeby stwierdzić migrenę trzeba po prostu wykluczyć po kolei inne rzeczy, które mogą być czynnikiem po prostu takiego stanu.

Michał Dachowski: Nawet straszą, że te wszystkie rzeczy, które mogą się pojawić w głowie, czy to będą guzy, które mogą się zdarzyć, czy to będą też akcje po upadku.

Paulina Sobczak: Bo może nie każdy wie. Boli nas głowa, ale co boli w tej głowie? Co zaznaczmy jasno mózg nie boli. Dobrze i źle bo czasami nie jesteśmy w stanie szybko zareagować na rzeczy, które w tej tkance się znajdują. Natomiast mózg sam w sobie nie ma receptorów tzw. nocyceptorów, czyli możemy potocznie powiedzieć, że są to receptory odpowiedzialne za ból. Nie do końca tak jest, ale w uproszczeniu. Nie ma po prostu tych receptorów, które potem jakby sygnał z nich będzie interpretowany jako doznania bólowe.

Tak więc co może boleć w mózgu? Chociażby opony, którymi jest mózg otoczony, czyli takie. Szczególnie opona twarda. Może to jest gdzieś bardziej kojarzone przez ludzi, który bardzo ściśle otacza mózg. Tak, w tkankę mózgową jest unerwiona. Oczywiście są tam też inne opony, ale powiedzmy ona jest najważniejsza. I całe unaczynienie. Naczynia krwionośne, które oplatają są pomiędzy mózgiem a tymi oponami, ale też naczynia w środku mózgu, które doprowadzają tam krew. Więc np. jeżeli mamy nagły, bardzo silny przeokrutnie. Silny ból doprowadzający do mdlenia. To jest sygnał, który może świadczyć o tym, że coś się stało niedobrego. Mówię tutaj np. chociażby o krwotoku, pęknięciu, tętniaka, bo ten ból, sygnał wychodzi po prostu z pękniętego naczynia albo też obrzęku, rozpierania, który się robi w tkance mózgowej, jakby powiększa też obszar tego mózgu, czyli napiera na te opony. I naczynia, które są pomiędzy mózgiem a czaszką.

Paulina Gawron: Jeżeli jest sytuacja, że pojawia się taki ścinający z nóg, piorunujący ból głowy, to jest sygnał do tego, żeby udać się na SOR.

Michał Dachowski: Nie do  fizjoterapeuty. Przy tego typu rzeczach chcemy udać się na SOR i to jak najszybciej. I nie bójcie się iść na SOR w tym momencie. Ale przejdźmy do sytuacji, w której jako fizjoterapeuci możemy pomoc. I tutaj dużo działań naszych jest skutecznych i fajnie to wychodzi. To są te rzeczy, które są chyba z mojego doświadczenia bardzo często, czyli napięciowe bóle głowy.

I tutaj ludzie często będą pokazywali jako już ten ból zaczynający się od tyłu lub od tyłu i najczęściej symetrycznie.

Paulina Gawron Jest to ból symetryczny. Taki zaczyna się najczęściej. Pacjenci zawsze mówią, że on się zaczyna troszkę od karku, ramion i przechodzi do potylicy. Jest rzeczywiście symetryczny, nie jest taki pulsujący.

To jest bardziej taki ucisk, takie zgniatanie. I on się nasila. On jest najpierw taki delikatny i później jest coraz bardziej intensywny, intensywny, intensywny. Pacjenci mówią, że czują się lepiej jak troszkę się poruszają. Czyli ten wysiłek fizyczny tak jak mówiłeś nie nasila objawów, tylko właśnie je łagodzi.

Paulina Sobczak: Może ten ból też pojawiać się w okolicach również oczu, ale on będzie nie taki od środka, od gałki ocznej, tylko bardziej na poziomie oczu, skroni. Taka opaska. Po prostu jak się pytam gdzie boli, to mają po prostu całe dłonie i zaciskają głowę tak do końca trochę nie chcą, nie są w stanie sprecyzować tego miejsca, ale uciskają w obrębie oczu, boków głowy, czyli gdzieś tam uszu, tył głowy.

Paulina Gawron: Pacjenci najczęściej było właśnie takie. Też to zauważyłam, że tu naciskanie na głowę im pomaga, że oni sami sobie tak ściskają skronie. Żeby poczuć ulgę. Często kojarzą ten ból ze stresem. Mówią, że chodzą zestresowani, że mieli ciężki okres w życiu, że było, że było po prostu] nerwowo.

Michał Dachowski: Czyli więcej stresu, mniej snu, mniej wypoczynku, mniej ruchu. To są takie czynniki, które na pewno mogą nam mówić o tym, że raczej będzie to napięciowy ból głowy niż ten migrenowy. I on też łatwiej i szybciej przechodzi niż migrena.

Paulina Sobczak: Tak, No i możemy mieć na niego realny wpływ. W sensie modulować to te doznania bólowe. Chociażby to, co Paulina powiedziała sama. Pacjenci sami naciskają sobie te miejsca, gdzie dobrze wiedzą. Tak może nie widać, ale na głowie też mamy mięśnie. Nasza głowa jest pokryta mięśniami

Michał Dachowski:  Ale też inne dolegliwości w naszej twarzoczaszce często takie jak bruksizm to, które już omówiliśmy w poprzednim podcaście o tym, tu na temat nie będziemy dużo mówić, ale sam bruksizm może powodować po prostu taki efekt kolejnej przypadłości czy kolejnego jakby problemu w naszym ciele, jakim będzie ból głowy.

Paulina Sobczak: Tak, bo to też nie jest nic innego jak nadmierne napięcie mięśni żwaczy czy mięśni skroniowych, które odpowiadają za różne zaciskanie zębów, szczęki. Może być bruksizm, ale też zauważmy w momencie, gdy się denerwujemy co robimy, bardzo często zaciskamy zęby, szczękę.

Bardzo mocno pracujemy tymi rejonami. Więc taki permanentny stres, szczególnie jeżeli jeszcze nie zauważamy tego, co nasze ciało w tym momencie robi, będzie powodowało to, że to napięcie będzie. Cały czas bardzo, bardzo duże.

Paulina Gawron: Co też jest ważne, czyli nawodnienie organizmu. Jeżeli mało pijemy, to te bóle głowy mogą też się potęgować.

Zdecydowanie one mogą być większe. Też zazwyczaj są takie napięciowe. Tkanki muszą być odpowiednio odżywione i muszą mieć odpowiednie nawodnienie, żeby pracować optymalnie. Więc dbajcie o to nawodnienie, bo to też jest bardzo ważne, szczególnie u osób, które mają tendencję. Do bólu głowy.

Michał Dachowski: I teraz to jeszcze czy ta farmakologia, bo  w migrenie powiedzieliśmy, że farmakologia jest nam potrzebna, żeby rzeczywiście zmniejszać prawdziwy ból migrenowy. Ale czy to jest napięciowy ból głowy? Zalecali byśmy branie popularnych leków przeciwbólowych. Czy jednak fizjoterapia tutaj będzie fajniejszym i lepszym efektem i długotrwalszym efektem

Paulina Sobczak: Na pewno fizjoterapia ma tutaj znaczną przewagę nad takimi lekami. Mówimy tutaj o takich długofalowych skutkach. Po prostu będziemy w stanie prawdopodobnie wyeliminować takie bóle przez naszą pracę, ale też instruktaż, naukę i edukację pacjenta. Na co ma zwrócić uwagę, jak się zachowywać, żeby te bóle występowały dużo rzadziej albo w dużo mniejszym nasileniu. Oczywiście proszek, jeżeli to są takie zwykłe napięciowe, czyli mówimy o tych popularnych NLPZ, czyli niesteroidowych lekach przeciwzapalnych, no mówimy o wszystkich ibuprofenach, apapach, aspirynie.

Michał Dachowski: to one pomagają, ale…

Paulina Sobczak:  będzie efekt, zniosą ból. Tak więc branie ich permanentnie non stop za każdym razem, kiedy ten ból się pojawia. Każdy lek ma skutki uboczne. Tak, oczywiście. Jeżeli jesteśmy w miejscu, gdzie nie mamy, nie możemy sobie ulżyć w inny sposób. Potrzebujemy pozbyć się tego bólu. To. Weźmiemy te leki, ale po prostu zróbmy coś z tym potem.

Paulina Gawron:  To jest tak, że jeżeli potrzebujecie, bo np. nie możecie spać, bo boli was głowa, to weźcie ten lek przeciwbólowy. Bo chodzi też o to, że organizm potrzebuje odpocząć. Ale oprócz tego leku przeciwbólowego przyjdźcie do fizjoterapeuty, bo to jest potrzebne.

Wtedy będziemy mogli spróbować schodzić z tych leków. Pracą dzięki pracy manualnej. Ale będzie to po prostu bardziej skuteczne. A więc nie mówimy nielekko, ale próbujemy ograniczać

Michał Dachowski:  to, co powiedziałaś, ten sen jest bardzo ważny. Czyli jeszcze raz powtórzmy, jeżeli was boli was głowa i nie możesz zasnąć, to weź sobie przeciwbólowy.

I czy my w fizjoterapii będziemy tutaj masować szyję, masować policzki, skronie czy nawet klatkę piersiową czy plecy. No to różnie to bywa. Czasami też będziemy mówić o tym, żebyście wzmocnili jakieś mięśnie, bo one są za słabe i nie mogą tak długo pracować, jak wy tego potrzebujecie w waszym życiu.

Dodajmy, że tych przyczyn napięciowych może być bardzo dużo i dokładne prześledzenie tego jak żyjecie i co i jak potrzebujecie żyć. W Waszej pracy będzie dla nas kluczowe i odpowiednie potem działania fizjoterapeutyczne. Dodamy Wam do życia, żeby te bóle się nie powtarzały i nie były dla Was tą zmorą. Ale trzeba tutaj też powiedzieć, że rzeczywiście jesteśmy łatwiej w stanie zaradzić i skuteczność leczenia fizjoterapeutycznego w napięciowych bólach głowy jest dużo, dużo większa.

I możemy też nie. To, co powiedziałaś wcześniej praktycznie. Wyeliminować je z życia naszego pacjenta.

Paulina Sobczak: Ból głowy przytrafia się każdemu w różnych okolicznościach, z różnych przyczyn sporadycznie, więc nie każdy ból głowy musimy zaraz tutaj klasyfikować i mówić, że coś strasznego się dzieje.

Michał Dachowski: Najprostszym przykładem jest ból głowy na zmianę pogody.

Albo na kacu. Takie bóle głowy i ogólnie odwodnienie to jest.

Paulina Sobczak: Bóle głowy też mogą być na podłożu zapalnym. Skąd stan zapalny może się wziąć w głowie? Może to być zapalenie zatok, zapalenie zęba, dziąseł czy jakiś ząb, który z zewnątrz wygląda ok, ale tak naprawdę jest zepsuty i też będzie np. dawał objawy. Mam taki nerw trójdzielny, który jest odpowiedzialny za czucie w obrębie twarzy, głowy i szyi, który unerwia również można powiedzieć zęby. Najprościej mówiąc i stan zapalny w tych rejonach może podrażniać ten nerw który będzie dawał nam objawy bólowe. Diagnostyka z różnych poziomów to też ważne.

Michał Dachowski:Tu trzeba jeszcze powiedzieć, że też nie wiem.

Przetrwałe albo częste zapalenia ucha, zapalenie górnych dróg oddechowych, zapalenia gardła jakieś. Również i pewnie jednorazowo nic się nie wydarzy, ale jak tego macie w sezonie naście? To to może być już też problemem, bo ten układ odpornościowy, nasze układy, wszystkie są mocno wyczulone i mocniej muszą pracować.

Przez to ten ból głowy może też się pojawiać ze strony właśnie zapalnej.

Paulina Sobczak: Infekcje nawet czyli bakteryjne czy wirusowe? Można chyba najprościej. Dosyć popularny jest półpasiec, na przykład, który może dotknąć chociażby nerwu tutaj trójdzielnego, który będzie generował bardzo duże objawy, bowiem jest to po prostu infekcja wirusowa.

Bardziej skomplikowana sprawa, ale jakby też na głowie.

Paulina Gawron:Tak, jeżeli mówimy już o tych, bo to też są takie wtórne bóle głowy, to należy zwrócić uwagę na nadciśnienie i niedociśnienie. Osoby, które mają nadciśnienie. Ból głowy jest tak naprawdę praktycznie zawsze. Więc jeżeli to nadciśnienie jest niekontrolowane, to te bóle głowy będą się pojawiały. To są takie bóle  pulsujące, takie w okolicy też potylicy. Więc osoby, które mają takie bóle najlepiej sprawdzić sobie ciśnienie, żeby wykluczyć to, to za wysokie ciśnienie, no bo to trzeba kontrolować.

Michał Dachowski: To ciśnienie też dobrze sprawdzić. To nie to, że nagle wbiegłem  na piąte piętro i sprawdzam sobie ciśnienie. To są pewne procedury, które muszą być spełnione, żeby to ciśnienie waszego ciała dobrze sprawdzić. I pamiętajcie też, że te wszystkie elektroniczne ciśnieniomierze nie do końca dobrze mierzą. I jak już robicie tymi elektronicznymi to może kilka pomiarów i taka średnia to bym był za tym żeby tak to zrobić.

Paulina Gawron: No i te bóle głowy od nadciśnienia będą się też wiązały z jakimiś kołataniami serca, zaczerwienieniem twarzy, dusznością.

Także ten ból to nie jest taki, że boli głowa i  jest od razu nadciśnienia. Tylko ten ból głowy jest taki troszkę dodatkowym dodatkowym czynnikiem tego nadciśnienia.

Paulina Sobczak:Tak powiedzmy, żeby każdy się zaraz przestraszył to mówimy o bardzo wysokim ciśnieniu. Nie to, że zmierzyłam mam 140 na 100 i ojej.

Michał Dachowski: no chyba, że to 140 mam przez kilka lat albo 20 lat. Mam takie 140 i nie leczę

Paulina Sobczak: tu raczej nie, raczej bym poszła w to, że to będzie bardzo, bardzo wysokie ciśnienie, bo jakby nieleczone na pewno tak, ale szczególnie napadowy ból głowy związany z nadciśnieniem to to po prostu może być też niebezpieczne. Bo tak jak mówiliśmy wcześniej, jeżeli ten ból głowy będziemy odczuwać, który będzie związany z układem tutaj naczyniowym, czyli chociażby z ciśnieniem, mówimy o tym bólu, który pochodzi już z naczyń krwionośnych znajdujących się w mózgu i wokół tego mózgu.

Więc tutaj idziemy już w kierunku takich zagrożeń na tle po prostu udarów, powiedzmy takiego krwotoku czy zatoru.

Michał Dachowski: I jak taki temat mamy dookoła, to ja też często od pacjentów słyszę, że boli mnie głowa od kręgosłupa. I że to w ogóle jest możliwe. Czy taka sytuacja w naszym ciele jest realna? I powiem tak jest realna. Tylko znowu to specyficzne poziomy musimy sprawdzać

Paulina Sobczak: z poziomu znowu. Tutaj już był wspomniany ten nerw trójdzielny, który jedną swoją gałązkę oddaje do szyi mniej więcej do poziomu C3. Więc zaburzenia ruchomości, jakaś niestabilność w gorszym przypadku, ale też napięcia mięśni takich mniejszych, które są między wyrostkami, może powodować drażnienie tego nerwu i wtórnie powodować po prostu odczucia bólowe w obrębie tym, który unerwia, czyli twarz, głowa.

Michał Dachowski: Czyli wszystkie zaburzenia ruchomości na poziomie C1, C2, C3 i napięcia mięśni obsługujących te poziomy mogą nam dawać takie właśnie wtórny ból głowy, bo powiedzmy,  że głowa czy czaszka nie jest taką główną przyczyną, tylko takim efektem bólowym tego, co dzieje się w naszym kręgosłupie na tych trzech poziomach, o których. powiedziałem wcześniej.

Paulina Gawron: Myślę, że należy też zwrócić uwagę. Czasami pojawiają się pacjenci, którzy gdzieś tam, gdzieś w wywiadzie się okazuje, że przychodzą z bólem głowy. A był kiedyś jakiś ostry upadek na kość krzyżową. I tutaj od razu też się nasuwa taka myśl, że tak jak mówiliśmy o oponie twardej, która jest jednak od samej samej czaszki do samej pupy w2 dół, to tak jeżeli upadnie się na tyłek i boli was głowa, to może tak się zdarzyć i to nie jest nic dziwnego. Z tym sobie też radzimy. Pracujemy fizjoterapeutycznie i może tak być także, że takie bóle też się też się pojawiają,

Michał Dachowski: od upadku raczej często z tego, co gdzieiś ludzie mówią, to oni jakby raportują, mówią, że to jest od dyskopatii. Czy rzeczywiście? Dyskopatia na poziomie C1, C2, C3 to rzadkość.

Tak naprawdę tam taka potężna dyskopatia. Tam takie potężne dyski to raczej urazowe, a tak jakby życiowo to raczej c5, c6, c7 gdzieś tam. I teraz kwestia czy to może dawać objawy bólowe na głowę?

Paulina Sobczak: Wtórnie oczywiście, że może,  jeżeli mamy dyskopatię już drażni korzeń nerwowy, pojawia się ból, no to w konsekwencji ciało będzie się broniło, chroniło te rejony.

Więc znowu co zrobi? Napnie nam, usztywni mięśnie szyi, żeby nie dochodziło do większych przemieszczeń. I będzie to takie odruchowe obronne napięcie, które w konsekwencji niestety może spowodować to, że zaczniemy odczuwać ból, bo jakieś inne gałązki nerwowe będą podrażnione np. kolejnym takim nerwem w obrębie głowy, który też może dawać objawy bólowe są nerwy podpotyliczne, z tyłu .

Michał Dachowski: Nerwy i mięśnie podpotyliczne, tak bym to nazwał.

Paulina Sobczak: Tak, ale czucie pochodzi z nerwu, więc jakby,  ale napięcie w mięśniach to jest zawsze połączone. Tak mamy odczucie informacje do mózgu. Mózg w odpowiedzi generuje napięcie mięśniowe. Tego się nie da oddzielić w żaden sposób. Jest akcja, reakcja.

W całym wszechświecie tak jest.

Paulina Gawron: Czyli wszystkie tak naprawdę zwyrodnienia kręgosłupa szyjnego, gorsza ruchomość w kręgosłupie, urazy które kiedyś mieliście komunikacyjne np. jeżeli szarpniecie i jest tzw.whiplash  To to jest praca dla fizjoterapeuty. Na pewno to jest. Przy tym mogą być bóle, bóle głowy, bo tak jak mówiliśmy, są tam duże napięcia, są tam przeciążenia i to będzie powodowało bóle głowy nawet parę tygodni czy miesięcy po urazie.

Michał Dachowski: Nawet lat bym powiedział może boleć i tak też ludzie też zapominają co się stało. Ta ruchomość po kolei sobie zmniejsza się, zmniejsza jakaś tzw. akinezja, czyli. Trochę, bojaźń ruchowa i to się tak jakby nawarstwia, nawarstwia, nawarstwia. I potem ci pacjęci trochę też zapominają o tym, że to się wydarzyło i nie kleją tego w jedną historię, tylko szukają jakiś dziwnych historii, które trochę nie mają na dzień dzisiejszy znaczenia. I to wychodzi fajnie w wywiadach.

Paulina Sobczak: Tak. Czasami może dojść do jakiegoś uszkodzenia więzadeł. Ten odcinek szyjny jest po prostu niestabilny i z czasem dopiero po jakimś czasie dłuższym nawet zaczynamy odczuwać konsekwencje urazu, który mógł wystąpić nawet miesiące lata wcześniej. Tak więc..

Michał Dachowski: kolejnym takim rodzajem bólów głowy, który Powiem Wam szczerze, że ja jeszcze albo takiego pacjenta nie znalazłem, albo do mnie nie trafił, albo go niestety gdzieś przeoczyłem. To byli pacjenci z tzw. bólem..

Paulina Gawron: czyli klasterowe bóle głowy. Myślę, że tacy pacjenci do nas nie trafiają, bo te bóle są tak krótkie, że po prostu nie zdążą do nas przyjść. Widzisz, troszkę tak to troszkę wygląda. To tak serio to są bóle, które są naprawdę krótkotrwałe. Są napadowe, są napadowe bóle głowy. One często mają takie charakterystyczne łzawienie, przekrwienie spojówki. Twarz może się pocić. I może być taka wodnista wydzielina i to jest zasadniczo połowa twarzy, czyli nie będzie to wydzielina z dwóch oczu tylko jednostronna,

Paulina Sobczak: tak, jednostronna i ten ból ewidentnie, jest odczucie takie, że on wychodzi ze środka. Środka do oka jest na podłożu takim neurogennym mocno.

Michał Dachowski: Czyli znowu ból zaoczny, ale troszkę inaczej niż w migrenach

Paulina Sobczak: może być troszkę podobny. Natomiast jest dużo, dużo silniejszy i dużo krótszy, ale potrafi odciąć człowieka.

Paulina Gawron: Tak, to jest takie szybkie, intensywne. To jest szybki, intensywny ból odcina. Dostaje się wtedy najczęściej leki. To są wtedy tryptany z tego co pamiętam, z tego co kojarzę. I to jest wszystko.

Michał Dachowski: Dobra, podsumowując te bóle głowy to takie czynniki które napewno bym sprawdził przed albo zobaczyl czy nie mam tutaj takiej auto pomocy. To moim zdaniem pierwszy jest sen czyli to czy się wysypiam. No tak, czy coś jeszcze? Tylko tu jest jedna rzecz, bo często ludzie chcą długo spać. Czy jakby tutaj było to może być za krótki sen jak i za długi sen? To też trzeba powiedzieć, czyli spanie 10 godzin też może powodować nam to, że będzie nas bolała głowa.

Paulina Sobczak: Tak, aczkolwiek w tym temacie mechanizmu nie znam, dlaczego tak mogłoby być. Natomiast jeśli to rzeczywiście taka deprywacja snu, czyli długotrwałe ucinanie sobie godzin snu, zarwane noce. Na pewno będą powodować, wzmagać ogólne procesy zapalne w organiźmie, więc zarywanie nocy tak zwanych jest niefajne w kontekście tak ogólnie całego ciała. Natomiast co jest tutaj taką ciekawostką? Po prostu w trakcie kiedy my śpimy, mamy taki po prostu normalny, prawie inny sen. Nasz mózg oczyszcza się z różnych czynników zapalnych. Tak więc jeżeli zabieramy sobie tą możliwość. Tak, te bóle głowy gdzieś tam na podłożu zapalnym mogą pojawiać się częściej.

Dlatego jeżeli zmienimy sobie trochę nasz tryb życia i rzeczywiście zaczniemy dbać o ten sen, będziemy się wysypiać, będziemy dbać o regularność tego snu. Może się okazać, że bóle głowy, które nam towarzyszyły przez ten okres, nagle zaczną się samoistnie. Zmniejszać po prostu tak bez jakiś tam dodatkowych ingerencji i działań.

Michał Dachowski: Czyli sen jest bardzo ważny na regenerację naszego ciała, szczególnie mózgu. Drugą rzeczą, którą musimy sprawdzić to jest nawodnienie, czyli to, żeby odpowiednia ilość płynów w ciągu dnia przyjmować do swojego organizmu.

Paulina Gawron: Pilnujmy nawodnienia. Jest to bardzo ważne z racji tego, że nasze komórki potrzebują odżywienia. Jesteśmy zbudowani głównie z płynów. Te płyny krążą po całym organizmie w całym organizmie. Dlatego to nawodnienie jest tak ważne. Pijemy około 35 mililitrów wody na kilogram masy ciała. Wydaje mi się, że to wychodzi. W zależności od wagi, zawartość od wagi.

Michał Dachowski: Dokładnie. Liczymy, że 2,5 litra wody musicie wypić dziennie.

Paulina Gawron: Tak, dokładnie. Czyli buteleczka półtora litrowa w rękę. I jeszcze, i jeszcze troszkę.

Michał Dachowski: Tylko tu trzeba pamiętać też o tym, że zupa to też płyn.

Paulina Gawron: Zupa to też płyn. Herbata to..

Michał Dachowski: też płyn. Z colą z cukrem bym się zastanawiał, czy liczyć ją czy nie. Ale jest to płyn. Więc jakby doliczajcie takie rzeczy, żeby nie było takiej bujdy, że ja muszę wypić dwa litry czystej wody i jeszcze inne rzeczy w ciągu dnia, zupy, inne płyny, które przyjmujecie nie chcący.

Paulina Gawron: Ja zawsze mówię swoim pacjentom, żeby ustawiali sobie szklanki czy butelki w różnych miejscach. Jeżeli pracują zdalnie albo po prostu pracują przy biurku i oni wtedy mają takie zadanie, że muszą się przejść, co też jest dla nich korzystne. Tak zwana aktywność. Więc przechodzą się, piją wodę i wracają. Co jakiś czas po prostu trzeba wstać, napić się wody, wrócić do biurka i wtedy mamy podwójną korzyść.

Paulina Sobczak: Obawiam się, że niektórzy mogą nie wstać i ani się nie napiją ani się nie przejdą. Jeszcze jedną taką rzeczą, która może wpływać na bóle głowy, którą warto sprawdzić i sprawdzenie tego jest dosyć proste. Wystarczy się po prostu udać do okulisty albo optometrysty i sprawdzić sobie nasz wzrok. Szczególnie w tych czasach, kiedy te oczy są permanentnie przemęczone przez różnego rodzaju monitory. I oczywiście nie tylko. Jest to praca, komputer, papiery. Ale umówmy się szczerze telewizor, głównie telefony.

Michał Dachowski: Dochodzi do tego stagnacja tego oka, że ono się mało rusza i akomodacja, czyli blisko, daleko jest to nie używane. I to oko się męczy w statyce.

Paulina Sobczak: Dokładnie tak. Więc może to być raz problem po prostu są gdzieś tam soczewki wad wzroku, ale tego, że to oko się nie rusza. Tam też są takie same mięśnie jak w bicepsie, tylko są mniejsze, ale też znacznie szybsze, znaczniej dokładne. Więc myślę, że warto, szczególnie w tych czasach zacząć nawet od naszych dzieciaków, pójść i przebadać porządnie sobie ten wzrok. Okulista..

Michał Dachowski: trening wzroku, jest takie coś

Paulina Sobczak:, tak, ale i tak to sobie sprawdźmy, myślę, że warto zainteresować się taką osobą jaką jest optometrysta. Nie zawsze okulista tak fajnie sprawdzi funkcje samego tego oka, więc. Dwie takie specjalizacje, które warto odnotować i mieć z tyłu głowy, jeżeli boli nas głowa.

Paulina Gawron: Właśnie apropo tych, tego co powiedziała Paulina. Ja pacjentom daję ćwiczenia na wzrok, bo rzeczywiście siedzą bardzo dużo przy komputerze, żeby co dosłownie co 30 minut ruszali wzrokiem. Szkoda, że nie widzicie teraz Michała, cały czas rusza oczami, ale właśnie ćwiczenia na akomodację. Czyli patrzcie sobie gdzieś około sześciu metrów w dal i później wracajcie tym wzrokiem gdzieś bliżej i znowu. I tak przez 20 sekund. Patrzeć dalej, patrzeć bliżej. Parę razy i to będzie fajnie. Ćwicz na to,

Michał Dachowski: tylko uważajcie jak dużo zrobicie. Te mięśnie szybko się męczą, a jak wam jakieś rzeczy wyskakują na poziomie, że wam się kręci w głowie na to uważajcie to wtedy tego trochę mniej.

Paulina Gawron: Na pewno nie róbcie tego przez godzinę. Parę razy dokładnie.

Michał Dachowski: To teraz na koniec tego podcastu przygotowałem kilka takich pytań, które gdzieś często pojawiają się w internecie. Są bardzo dziwne i różne z różnych grup facebookowych na temat bólów głowy i zobaczmy,  o co ludzie pytają, czy w ogóle na to znamy odpowiedzi? Czy da się coś z tego wyciągnąć?

Pierwszym pytaniem jest to kiedy był głowy jest niepokojący. To chyba da się odpowiedzieć.

Paulina Sobczak: Kiedy jest nagły, bardzo silny,  w szczególności jeżeli wcześniej nie cierpieliśmy na jakieś powiedzmy migrenowe bóle czy napięciowe permanentnie to może już być niebezpieczna. A jeszcze jeżeli dojdą do tego jakieś objawy neurologiczne typu utrata świadomości, nawet omdlenie. Zaburzenia widzenia. Możemy patrzeć na oczy, bo jeżeli rzeczywiście coś poważnego się dzieje z osobą, która zgłasza takie silne bóle głowy. Może być tak, że oczy np. będą skierowane tylko w jedną stronę. No to już niestety możne świadczyć o tym, że doszło do uszkodzenia mózgu np. mamy do czynienia z jakimiś wylewem, więc takich wylewów to nazywacie.

Więc w takich sytuacjach nie ma co się zastanawiać. Nawet nie idziemy do szpitala, po prostu dzwonimy po pogotowie. No chyba, że mamy blisko szpital, to wtedy możemy iść. Natomiast na pewno taka reakcja powinna być natychmiastowa, natychmiastowa.

Paulina Gawron: Ja bym dołożyła do tego jeszcze niżeli teraz się zrobiło ładnie, ciepło, więc będziemy dużo wychodzić, siedzieć na dworze, gdzieś w lesie. Jeżeli mamy, pojawia się gorączka, pojawia się sztywność karku. To może świadczyć o problemach z oponami. Może to być zapalenie opon mózgowych, najczęściej odkleszczowe. Więc też zwracać na to uwagę. Jeśli widzieliście, że kogoś kleszcz jest rumień i dodatkowo właśnie jest gorączka, człowiek nie może podnieść głowy, karku, zdjąć szyi. To wtedy wychodzi na to, że to może infekcja, która obejmuje układ nerwowy.

Michał Dachowski: Dla mnie niepokojący jest każdy, którego nie znamy. Jak on się pojawia pierwszy raz i takiego nigdy nie miałem i nie znam tego bólu głowy, to ja bym się nim zainteresował I zrobił coś z nim. Zobaczył, dlaczego taki ból głowy akurat w tym momencie mi się pojawił i czy on będzie powtarzalny, czy jednak to była to jednorazowa akcja i takie bóle nazwałbym niepokojącymi.

I drugie pytanie od razu wchodzi, jest trochę trudniejsze, ale da się odpowiedzieć. Czy lokalizacja bólu głowy ma znaczenie? I w tym podcaście odpowiedzieliśmy, że ma znaczenie, bo…

Paulina Sobczak: może być

informacją po prostu o tym, skąd ona może pochodzić. Najzwyczajniej w świecie.

Paulina Gawron: Nic dodać nic ująć

Michał Dachowski:. Znaczenie ma ogromne, więc pamiętajcie jakbyście gdzieś szli diagnozować swoje bóle głowy, to w których miejscach was boli, jaka jest intensywność bólu to mega ułatwia nam pracę. To takie pytanie, na które odpowiemy na to też ładnie myślę, w którym miejscu boli nas głowa ze stresu?

Paulina Sobczak: Różnie.

Paulina Gawron: To zależy

Paulina Sobczak: To zależy. Może być tył głowy, może być okolice skroni, czoła. Albo będziemy szli bardziej w te napięciowe bóle. Może być okolice żwaczy, czyli tutaj te stawy skroniowo-żuchwowe, tam gdzie zaciskamy zęby. Tym bardziej to będzie przyczyną tych napięciowych bóli głowy.

Paulina Gawron: Tak, to będzie też takie uczucie zaciskania takiej opaski przy stresie. Właśnie te napięciowe bóle głowy, to co mu mówiliśmy, że będą się charakteryzowały tym, że będziecie mogli sobie sami też pomóc na zasadzie ścisnąć głowę i i to będzie przynosiło ulgę często, ludzie przy stresie się trzymają się za głowę. I to im pomaga. Więc ta głowa najczęściej boli rzeczywiście potylica, żwacze.

Michał Dachowski: Kolejne pytanie, które znalazłem, które może być ciekawe dla naszych słuchaczy, to jest jakie badanie krwi przy bólach głowy wykonać? Zacząłbym prosto od morfologii, po prostu zwykłej morfologii, która będzie miała OB, CRP po prostu zobaczyć czy jakieś zapalenie w naszym organizmie jest. Chociaż jak nic nie wyjdzie to nie znaczy, że tego, że ten ból nie ma przyczyny takiej.

Paulina Sobczak: Tak, ale tutaj trochę bym oddała już pałeczkę lekarzom w tym temacie, jeżeli rzeczywiście chcemy się diagnozować. To, co mówiliśmy, wspominaliśmy wcześniej, warto sprawdzić, szczególnie u kobiet. Tutaj hormonalne rzeczy, szczególnie jeżeli to bóle głowy pojawiają się w okolicach cyklu okresowego, gdzieś w początkowej fazie i wiemy, że jest okres, to głowa nas boli. Myślę, że tutaj też możemy sobie pomóc, na pewno zdiagnozować, czy tam coś więcej się nie dzieje. Pomyśl, że jedną z takich ważniejszych rzeczy, na które zwrócić uwagę. Badania. Ciśnienie. Może być to związane z zaburzeniami układu krążenia jak najbardziej.

Paulina Gawron: Myślę, że nie zamykała bym się do badań krwi. Tak, dokładnie tak jak Paulina powiedziała, neurolog, badanie neurologiczna Jeżeli to są np. bóle głowy od kręgosłupa szyjnego to wiadomo, że trzeba będzie rozszerzyć trochę tą diagnostykę

Michał Dachowski: RTG albo rezonans. To zależy. Znowu można robić tomografię

komputerową głowy. Też to zależy od tego, jakie macie objawy. To raczej

Paulina Sobczak: Rezonans to Często zdarza się, że robimy EEG tak zwaną elektroencefalografię, czyli patrzymy, jaka jest aktywność mózgu, bo to też może być.

Możemy zdiagnozować sobie jakieś na podłożu po prostu wyładowań. Ale tu chodzi bardziej o kwestie takie neurologiczne. Natomiast myślę, że tutaj wtedy lekarz neurolog, szczególnie jeżeli się specjalizuje w jakichś takich bólach głowy, jest dobrym kierunkiem.

Zdarza się tak, że mogą pojawić się na przykład jakieś zmiany zachowania u kogoś dodatkowo. Patrzymy, że ktoś jakoś inaczej się zachowuje, a tym bardziej tup tup tup do neurologa, bo może być to niestety już objawem, jakiś poważniejszych zmian w obrębie mózgowia. Tak, mówimy o jakichś chociażby guzach i innych niefajnych rzeczach. Nie bagatelizujemy tego. Nie wszystko będzie napięciowe, nie wszystko da się rozmasować.

Nawet jeżeli jest trochę lepiej. Jeśli te bóle są trwające, mamy powracające objawy. Jednak nie zaszkodzi zapukać do drzwi osoby do lekarza. Mówimy tutaj w tym momencie i upewnić się, że nie ma nic gorszego. Czasami najlepiej te najgorsze rzeczy na początku

wykluczyć, a potem na spokojnie starać się pomóc w jakiś inny sposób.

Michał Dachowski: I uwaga ostatnie pytanie, które kocham. Jak pozbyć się bólu głowy?

Paulina Gawron: Przyjść do fizjoterapeuty?

Paulina Sobczak: Zależy jakiego.

Michał Dachowski: Jak sami widzicie zależy jakiego tak naprawdę bóle głowy. Różne

sposoby, różne działania są możliwe. Traficie tylko z diagnozą. To jest najważniejsze. Jeżeli kilka wizyt u fizjoterapeuty czy u lekarza nie daje Wam poprawy, to też zapytacie dlaczego? Albo szukajcie odpowiedzi u innego lekarza, albo u innego fizjoterapeuty

Paulina Sobczak: Ja bym chciała tak na koniec dać taki tip. Tak, ale

Michał Dachowski: Po prostu dla osób, które dokończyły, są w tym miejscu będziecie wiedzieć więcej.

Paulina Sobczak: Nie, po prostu zwróćmy na rzeczy najprostsze, czyli na styl

życia. Tak jak wszystko. Omówiliśmy dzisiaj, czyli sen, nawodnienie, ilość

stresu i ilość ruchu takiego dobrego przede wszystkim. To ma mega duży wpływ na to, jak

funkcjonuje całe nasze ciało. I może się okazać, że jak zadbamy o te podstawowe

rzeczy nie tylko ból głowy, ale inne dolegliwości, które nam towarzyszą. Już

nawet od dłuższego czasu mogą się diametralnie zmniejszyć albo nawet zniknąć.

Michał Dachowski: A więc mam nadzieję, że dla Was ten podcast był wartościowy.

Dużo się dowiedzieliście i znacie

już więcej możliwości tego, jak z bólem głowy można sobie poradzić. A wiecie,

to wszystko. Dzięki!

Paulina Sobczak: Paulina Sobczak,

Paulina Gawron: Paulina Gawron

Michał Dachowski: i ja Michał Dachowski i ja Was zachęcam do dzielenia się tą

wiedzą, sharowania tego, gdzie chcecie, na Instagramie, na Facebooku. Pokażcie

innym. Inni też takie problemy mogą mieć i podziękują Wam za to, że daliście taki fajny materiał do odsłuchania. A wszystkie podcasty z serii talks4life znajdziecie na Spotify na YouTubie. Albo idzie się. Zachęcam Was do odsłuchania kolejnych odcinków serii talks4life. Do zobaczenia!