Rehabilitacja bocznego przyparcia rzepki

ELPS ang. excessive lateral pressure syndrom – boczne przyparcie rzepki

Rzepka (patelka) to kość o płaskim kształcie wchodząca w skład stawu kolanowego spełnia ona funkcję ochronną dla pracującego kolana, a jednocześnie poprzez wpływ na działanie mięśnia czworogłowego uda zwiększa siłę jego pracy. Dzięki czemu bierze czynny udział w pracy stawu kolanowego.

Rzepka, a dokładnie jej tylna cześć, wraz z kłykciami kości udowej budują staw rzepkowo – udowy. W trakcie ruchów w stawie kolanowym, zarówno podczas zginania jak i wyprostu rzepka przesuwa się w stawie w bloczku kości udowej. Dzięki prawidłowej motoryce rzepki, stabilizowanej w sposób dynamiczny poprzez mięśnie, jak i stabilizowanej statycznie przy pomocy troczków, więzadeł oraz kłykci kości udowej zapewniona jest prawidłowa ruchomość i funkcjonowanie stawu kolanowego.

Skuteczna terapia metodą FDM – poprawa po każdej terapii.

Badania naukowe przyczyn bocznego przyparcia rzepki

ELPS (ang.excessive lateral pressure syndrom) boczne przyparcie rzepki wywołane jest przez zbyt silne jej przyparcie do kłykcia bocznego. W tracie ruchów w stawie kolanowym rzepka Przesuwa się na bo, co zaburza jej naturalną „trasę”. Jest to często zauważane podczas nieprawidłowego działania stawu rzepkowo-udowego, zwanego SYNDROMEM PFPS. (pfps syndrom).

Przyczyną ELPS niejednokrotnie jest doprowadzające do niezrównoważenia pracy antagonistów mięśniowych (dysbalansu) przeciążenie stawu rzepkowo-udowego.

Uwagę głównie należy zwrócić na osłabioną w takim głowę przyśrodkową mięśnia czworogłowego uda oraz zwiększone napięcie struktur bocznych uda (np. napięcie pasma biodrowo-piszczelowego).

Niekiedy powodem wystąpienia ELPS są predyspozycje anatomiczne rzepki i/lub kłykci kości udowej. Przykładem może być wrodzone wysokie ustawieni rzepki – patella alta.

Badania naukowe wskazują, ze jedną z przyczyn bocznego przyparcia rzepki mogą być zaburzenia posturalne. Na wskutek nieprawidłowości łańcucha biomechanicznego dochodzi do patologicznego ustawienia rzepki w stawie. Zgodnie z tymi założeniami pierwotnym powodem ELPS jest nieprawidłowe ułożenie i działanie innych elementów wchodzących w skład narządu ruchu, czego efektem jest patologiczna dyslokacja rzepki.

Dużą uwagę przykłada się tu problemowi koślawych kolan, będących efektem nieprawidłowego ustawienia miednicy. Przyczyną ELPS mogą być też schorzenia i nieprawidłowości budowy bioder ograniczające ruchomość stawu oraz płaskostopie (stopa płasko-koślawa).

W chwili gdy kolano jest w pełnym wyproście, a mięśnie są w stanie rozluźnienia rzepka powinna mieć możliwość biernego ruchu w bok oraz w kierunku przyśrodkowym, a także w dół i górę. W kierunku przyśrodkowym ruch powinien być możliwy na odległość równą około 25% długości samej rzepki.

W chwili gdy mamy do czynienia z ELPS, rzepka ma ograniczoną możliwość ruchu w kierunku przyśrodkowym, co doprowadza do jej nadmiernego kontaktu z częścią powierzchni stawowej.

Następstwa bocznego przyparcia rzepki

W następstwie ELPS pacjent uskarża się ba ból oraz sztywność stawu w jego przedniej stronie (nad, pod, lub na około rzepki). Szczególnie odczuwalny jest przy długotrwałym klęczeniu, siedzeniu, kucaniu, chodzeniu po schodach lub bieganiu.

Bardzo często pacjentowi trudno jest wskazać konkretne miejsce bólu, gdyż jest on rozlany. Przy dłuższym trwaniu ELPS chrząstka stawu rzepkowo-udowego ulega chondromalacji, jednocześnie wzrasta prawdopodobieństwo zwichnięcia rzepki.

Boczne przyparcie rzepki powinno się różnicować z różnymi dysfunkcjami kolana. Ważne jest jednak by pamiętać o możliwości współistnienia ELPS z innymi patologiami.

Niekiedy zdiagnozowany jako ELPS ból z przodu kolana tak naprawdę związany jest z przerostem fałdu błony maziowej stawu kolanowego (ang. plica syndrom). Na wskutek przerostu fałd jest przyciskany przez rzepkę lub ociera się o kość udową co powoduje rozwinięcie się stanu zapalnego dające ciągłe objawy bólowe.

Autorzy artykułu:

Marta Sakowicz

Marta jest fizjoterapeutką, która podczas pracy z pacjentem skupia się na dysfunkcjach tkanek miękkich.

Monika Paluch

Specjalizuje się w pracy z pacjentami ortopedycznymi, ale nie tylko. Skupia się na tym, żeby jej pacjenci pracowali nad swoimi najsłabszymi ogniwami.